Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipëroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPË DO TË HELMOHEJ (5)

Kapitulli i gjashtë i ligjërimeve të filozofit të madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapë do të helmohej”, që është në përkthim e sipër nga V. Fetahu), që u mbajt në Greqi prej datës 19/02/86 deri më 15/04/86

            Pyetje nga "Nieuwe Revue", Holandë

            Pyetja e shtatë

            Ju lutemi koment rreth kësaj deklarate: “mbijetesa e më të fortëve” dhe “ju jeni ajo që ju hani”.

            “Mbijetesa e më të fortëve” duket se është e vërtetë, por vetëm për sytë sipërfaqësor, sepse njeriu nuk është shtaza më e fortë në tokë.

            Përse ka mbijetuar, dhe ka shkatërruar shtazët tjera - jo fitnesi i tij, jo forca e tij, jo fuqia e tij, këtë e ka bërë inteligjenca e tij. Kështu unë dua ta ndryshoj këtë në mbijetesën e vetëdijes.

            Tash jemi para krizës globale. Nëse njeriu nuk tregohet mjaft i zgjuar, atëherë ai do të zhduket nga planeti. Ai është dëshmuar si shumë më i vetëdijshëm se shtazët; ai tash duhet të dëshmohet si shumë më inteligjent dhe më i vetëdijshëm se politikanët. Këta janë shtazë konkrete në këtë kohë.

            Nëse njeriu mund ta dëshmoj veten si shumë më të ndërgjegjshëm, si shumë më vigjilent, më i vetëdijshëm, atëherë shumë gjëra mund të zhduken menjëherë. Për shembull, të gjitha kombet janë artificiale. Bota është një. Të gjitha kufijtë e kombeve janë mashtrim; ato janë vetëm në hartë. Nëse njeriu bëhet shumë më vigjilent dhe shumë më i vetëdijshëm, e para të cilën duhet bërë është t’i shpërbëjë të gjitha kombet.

            Bota le të bëhet një. Një botë është e vetmja garanci, se nuk do të ketë më asnjë luftë.

            Nëse njeriu është i ndërgjegjshëm dhe i vetëdijshëm, ai do ta vëren se esenca e religjionit është një. Vetëm ritualet janë të ndryshme, e ritualet janë të pakuptimta. Kapërceni ritualet dhe ruani esencën e religjionit. Atëherë hinduaizmi, krishterimi, budizmi, xhainizmi, taoizmi – të gjitha do të vijnë në një pikë: pyetjes së brendshme tuaj, të udhëtimit tuaj shpirtëror.

             Nëse ne i lëmë kufijtë e kombeve të zhduken, edhe kufijtë e religjioneve zhduken,  nëse bota bëhet një botë, edhe religjionet do të bëhen pa ndonjë mbiemër – vetëm një cilësi, besimtari – ne do ta mbijetojmë rrezikun më të madh me të cilin po përballemi.

            Njerëzimi duke e ndarë veten - në religjione – në kombe do ta shkatërrojë vetveten. Na duhet jondarja, një humanitet. Çdo gjë që ndahet ka për të rënë; ajo është kundër mbijetesës sonë.

            Edhe proverbi i dytë “ju jeni ajo që ju hani”, padyshim se është i vërtetë.

            Njeriu i cili është vegjetarian në parim është joviolent. Ju mund ta shihni se: njerëzit të cilët me shekuj kanë qenë vegjetarian janë absolutisht jo – violent. Ata nuk kanë bërë asnjë luftë; ata nuk kanë bërë ndonjë kryqëzatë, ndonjë JIHADS (xhihad). Njerëzit të cilët janë mishngrënës janë më të kufizuar në ndjeshmëri, ata janë më të vështirë. Edhe në emër të dashurisë ata do të vrasin; edhe në emër të paqes ata do të shkojnë në luftë. Në emër të lirisë, në emër të demokracisë, ata vrasin.

            Në ekzistencë ka akoma kanibal – jo shumë, një fis i vogël në Afrikën e Jugut, prej treqind njerëzish. Askush nuk kalon nëpër atë zonë, sepse nëse kaloni nëpër atë zonë kurrë nuk do ta arrini destinacionin tuaj – do të bëheni ushqim! Pasi që askush nuk ka kaluar nëpër atë zonë, ata njerëz i kanë ngrënë njerëzit e vet. Në fillim të këtij shekulli popullsia e tyre i ka numëruar tremijë njerëz. Tash ata janë vetëm treqind.

            Më kujtohet prifti i krishterë, një misionar, i cili ka qenë njeriu i parë nga Perëndimi që ka shkuar tek kanibalët për t’i konvertuar ata në krishterim. Ata menjëherë iu kanë bashkuar atij. Ata e kanë vërë atë në një tenxhere të madhe. 

            Ai iu ka thënë: “Çfarë po bëni?”

            Ata iu kanë përgjigjur: “Vetëm prit pak dhe do ta shohësh.”

            Mandej ata kanë filluar të vendosin trungje e drunj nën tenxhere. Misionari e ka parë situatën, kur ka shikuar përreth në fytyrat e këtyre njerëzve… të egër. Duke u përpjekur disi t’i bindë ata se kjo nuk është e mirë, iu ka thënë: “Para se të bëni diçka, më dëgjoni. Keni pasur ndonjëherë ndonjë shije të krishterimit?”

            Ata i kanë thënë: “Prit, ne do të kemi. Ne do të bëjmë supë prej teje dhe të gjithë do të kenë shije të parë të krishterimit.”

            Një kanibal nuk mund të quhet njeri. Nëse ai mund të ha njerëz të gjallë, ai nuk ka zemër, nuk ka dashuri, ai nuk ka ndjeshmëri. ai është vetëm një gur.

            Por ju nuk mendoni në mënyrë të njëjtë kur dikush vret një luan apo dre, sepse ju nuk mendoni se një dre ka aq jetë sa edhe ju. Dreri mund të ketë të dashur; dreri mund të ketë fëmijë. Ju nuk mendoni për luanin, kur e vritni, se ndoshta ka familje. Këlyshët e tij të vegjël do të mbesin jetim. Ai është i gjallë sa edhe ju – në fakt shumë më i gjallë se që jeni ju. e Shkatërroni atë vetëm për pak sytha shijesh në gjuhën tuaj, sa për shije…

            Duket, për mendimin tim, se vrasja e kafshëve për ushqim nuk është larg nga vrasja e qenieve njerëzore. Ata ndryshojnë vetëm në trupat e tyre, në formën e tyre, por kjo është e njëjta jetë të cilën ju e keni shkatërruar.

            Me teknologjinë e re toka është plotësisht e gatshme t’ju jep ushqim. Ju mund ta bëni atë me shije të plotë çfarë të doni. Dhe ju mund t’i shtoni çfarëdo arome që ju pëlqen. Vetëm për shije, të shkatërrohet jeta thjesht është e neveritshme. Me shkatërrimin e jetës, ju keni shkatërruar shumë kualitete brenda vetes. Ju nuk mund të bëheni një Gautam Buda. Ju nuk mund ta keni atë pastërti të ndërgjegjes, atë ndjeshmëri.

            Një ditë Gautam Buda duke kaluar rrugës me dishepullin e tij Ananda, duke biseduar me të, një mizë kishte fluturuar mbi ballin e tij dhe ai aq shumë ishte thelluar në bisedën e tij saqë vetëm mekanikisht e kishte lëvizur dorën – në atë mënyrë siç bëjmë ne – dhe miza kishte ikur. Por pastaj ai papritmas ishte ndalur, kishte mbyllur sytë, dhe kishte lëvizur dorën shumë ngadalë, me shumë elegancë.

            Ananda i kishte thënë: “Çfarë po bën? Miza më nuk është aty.”

            Buda i thotë: “Jam sjellë keq me mizën. Ajo nuk është trajtuar mirë – duhet të jem shumë më i këndshëm. Këtë po provoj, tash më duhet të jem më i sjellshëm. Kështu që në të ardhmen mos ta bëj gabimin e njëjtë. Në fund të fundit, edhe miza është e gjallë, e ajo vetëm ka fluturuar mbi ballin tim.”

            Tash ky njeri, i cili nuk mund të keqtrajtojë madje edhe një mizë, me siguri se do të ketë një vetëdije shumë më të pastër se kushdo tjetër, një qetësi shumë më të thellë se kushdo tjetër.

            Ushqimi vegjetarian nuk ka vetëm një gjë: proteina të caktuara, të cilat absolutisht janë të nevojshme për rritjen e inteligjencës. Kjo është arsyeja e vetme përse asnjë vegjetariani nuk iu është dhënë çmimi i Nobelit. Edhe në Indi tre persona kanë marrë çmimin Nobel, por te tre personat kanë qenë jovegjetarian.

            Kam shikuar në çështje thellësisht. Kam pyetur shkencëtar, mjekë, dhe kam gjetur një zëvendësim. Vezë të pafekonduar. E shtuar në ushqimin vegjetarian, kjo e kompleton. Kjo i jep të gjitha proteinat të cilat kanë munguar në ushqimin e vjetër vegjetarian. Dhe veza e pafekonduar është vetëm perim; ajo nuk ka jetë.

            Një ndryshim i thjeshtë, dhe ne mund ta bëjmë tërë njerëzimin shumë më të ndjeshëm, shumë më artistik, dhe me shumë ma tepër nderim për jetën.

            Oh Zot,  ju nuk e keni parë këtë, por jeta është gjithkund rreth jush.

            Për ju, jeta është e vetmja përfaqësuese e cila dëshmon se ekzistenca nuk është e vdekur, ajo është e gjallë.

            Të hahet gjithçka nga vrasja është joreligjioze, joshpirtërore, joestetike. Dhe vetëm njëherë t’i shtohet ushqimit vegjetarian veza e pafekonduar, ushqimi bëhet i mrekullueshëm – shumë më i mirë se ushqimi jo vegjetarian. Ajo i përmbush të gjitha nevojat tuaja pa ndonjë shkatërrim. E njeriu i cili jeton me destruktivitet do të vdes nga destruktiviteti. Kjo nuk është një koincidencë përse te dy luftërat botërore u luftuan në Perëndim. Edhe lufta e tretë botërore do të fillojë, nëse fillon, në Perëndim.

            Në Lindje – veçanërisht njerëzit të cilët kanë qenë vegjetarian me shekuj – ata nuk kanë luftuar në asnjë luftë. Kam hulumtuar në Indi nëse ndonjë vegjetarian ka qenë i arrestuar për tentim vetëvrasjeje ose vrasjeje ose vjedhjeje dhe kam qenë i befasuar kur kam mësuar se asnjë vegjetarian kur s’kishte qenë i burgosur për kryerjen e vrasjes – kjo është e pamundur.

            Më kujtohet fëmijëria ime. Gjyshja ime kurrsesi nuk lejonte patlixhana (domate) në shtëpi, sepse ato dukeshin si mish.

            I thoja: “A je çmendur, këto domate të zeza nuk janë mish.”

            Por ajo tha: “Edhe në dukje…Sa të jam gjallë unë, ju lutem mos sillni ndonjë domate në shtëpi.” Mendoni se kjo grua mund ta vrasë dikë? Mund ta imagjinoni se kjo grua mund të bëj vetëvrasje?

            Po, është e vërtetë, ju jeni ajo që ju hani, sepse atë që ju e hani e bën mendjen tuaj, e bën trupin tuaj, i bën shqisat tuaja, e bën kualitetin tuaj. Në Indi, i kam shikuar, asnjë vegjetarian nuk është lypës. Ku ka me miliona lypsa, asnjë vegjetarian i vetëm nuk është lypës.

            Unë i kam vizituar burgjet, i kam pyetur; kurrë nuk kam hasur në ndonjë vegjetarian në burg. Ata thjesht nuk kanë bërë kurrfarë krimi – ndjeshmëria e tyre i ndalon ata. Nëse ne e dëshirojmë një botë me të vërtetë humane, një botë të njerëzve të dashur, me plotë respekt për jetët e njëri tjetrit, atëherë ne duhet të mendohemi për ushqimin tonë dhe për shprehitë e tjera. Ato duhet ndryshuar. Ato nuk janë aq të vlershme.

            Dhe nëse ju e doni shijen e mishit, atë shije mund t’ju jap cilido ushqim. Tash kjo thjesht është çështje e shijes. Nuk ka nevojë, vetëm për atë shije, të vritet gjallesa, shtazët e bukura dhe të shkatërrohet ekologjia e tokës. Ato janë vëllezërit dhe motrat tona.

            Ditën kur ka vdekur Shën Francis – ai e ka shfrytëzuar gomarin për të udhëtuar – fjala e fundit të cilën ai e ka thënë e që vlen të kujtohet. Ai iu ka drejtuar gomarit – fjalët e fundit të tij – nuk iu ka drejtuar dishepujve po gomarit. I kishte thënë: “Vëlla gomar, të lutem më fal mua. Unë të kam hipur. Unë e pranoj fajin tim; nuk ka qenë e drejtë të kalërohet vëllai. Të lutem më fal para se të vdes.” Ai iu ka drejtuar gomarit si vëlla.

            Ne jemi pjesë e kësaj ekzistence: këto pemë, këto shtazë, këta zogj, ata janë vëllezërit dhe motrat tona. Kjo është e tërë familja jonë. Vetëm një mirëkuptim i vogël, dhe ju mund ta ndryshoni ndërgjegjen tuaj nga të qenit i ndotur, nga të qenit destruktiv. Ju mund të ngrihen aq lartë sa asnjëherë s’ka mundur askush tjetër.

            Për shembull, në Perëndim fenomeni i ndriçimit të mendjes apo ndritjes nuk është i njohur, për një arsye të thjeshtë se askush nuk është i ndjeshëm dhe vigjilent aq mjaftueshëm për ta arritur këtë. Edhe Jezusi ka ngrënë mish dhe ka pirë verë.

            Jo vetëm kjo, të krishterët mburret me mrekullinë e tij, kur e ka shndërruar ujin në verë – tash kjo është krim, nuk është një mrekulli. Nëse ai e ka shndërruar ujin në verë, unë do ta kisha quajtur këtë mrekulli. Unë nuk mund ta quaj këtë mrekulli. Vera i bënë njerëzit të pavetëdijshëm; ajo nuk i ndihmon njerëzit të ndritën.

            Ka pasur njerëz të mëdhenj në Perëndim. Unë i dua ata. Sokrati ka mundur të jetë një Buda, një i zgjuar, po të kishte qenë në Lindje. Por këtu, e tërë atmosfera nuk është përkrahëse. Ai ka qenë mishngrënës – jo vetëm për këtë, ai ka qenë homoseksual. Tash, një person i tillë nuk mund të arrijë në majën më të lartë të vetëdijes. Ai kishte potencial, ai kishte kapacitet, ai kishte inteligjencë, por vetëm disa gjëra të vogla mungonin.

            Kështu është rasti edhe me Moisiun; kështu është rasti me Platonin, Plotinin, Heraklitin, Pitagorën…njerëz të mrekullueshëm. Unë i dua ata, dhe akoma ndjej keqardhje për ta, sepse nuk ishin  në llojin e drejtë të atmosferës në të cilën ata do të kishin mundur të zhvillohen dhe të lulëzojnë.

            Ne nuk dimë se sa njerëz në botë mund t’i arrijnë majat e vetëdijes së lartë qiellore, sepse gjërat e vogla janë duke i penguar ata. Ushqimi është shumë i rëndësishëm. Ky është trupi juaj, mendja juaj. Dhe pa përkrahjen e trupit dhe mendjes suaj, ju nuk mund ta arrini shpirtin tuaj.

            Pyetja e tetë

            Në një intervistë keni thënë se kur dikush thotë “unë të dua” për tjetrin dashuria veç ka ikur. Përse?

            Kam thënë këtë, sepse kur jeni në dashuri nuk keni nevojë për ta thënë këtë. Kjo tregohet vetvetiu – nga sytë tuaj, nga çdo gjest i juaji. Dhe për më tepër, për të parën herë ju kuptoni që jeni duke përjetuar diçka që nuk mund të thuhet me fjalë.

            Ju mund të thoni: “Unë të dua” por ju papritmas do ta shihni se ndjenja të cilën po e quani dashuri është aq e gjerë, dhe se fjala “dashuri” është aq e vogël, ajo nuk do të jetë e drejtë për të. Kështu që, kur njerëzit janë të dashuruar, ata i kuptojnë në heshtje ndjenjat e njëri tjetrit. Të dashuruarit mund të qëndrojnë me orë të tëra në natën plotë hënë, pranë detit, duke mos e folur asnjë fjalë, vetëm duke u mbajtur për duar, sikur ata nuk janë dy – me cilin me fol, dhe çka ka aty për të biseduar? Në heshtje dashuria është aq e madhe, e shfrenuar, kështu që çdo fjalë do ta shqetësonte atë.

            Por burrat dhe gratë ia thonë këtë njëri-tjetrit. Filozofi i tyre, një amerikan, Dale Carnegie, sugjeron që së paku tre herë në ditë çdo burrë t’i thotë gruas së tij “Të dua, e dashur”. Dhe ju do të befasoheni kur ta dini se gruaja është shumë më intuitive sesa burri, burri është më intelektual. Këto janë dallimet mes dy gjinive. Ata janë komplementar.

            Kurdo që burri i saj e përqafon e i thotë kështu me dashuri “Unë të dua”, ajo e di se diçka nuk është në rregull. Se ai ka qenë me ndonjë femër tjetër – ky është vetëm kompensim! Ditën kur papritmas ai i sjell lule, apo akullore, ajo e di se çfarë ka ngjarë: ai ka bërë diçka dhe se tani do që ta mbulojë atë.

            Kur ka dashuri nuk ka nevojë për ta thënë atë. Në radhë të parë nuk mund të thuhet. Po, e tërë qenia juaj do të vibrojë me të dhe personi të cilin e doni do t’i pranojë vibrimet. Gjithçka në ty do të fletë: “Unë të dua”.

            Por fjalët janë shumë të vogla, shumë të papërshtatshme. Kjo është arsyeja pse unë kisha thënë, se kur dashuria vdes, zhduket, dhe ju lë bosh, atëherë burri dhe gruaja fillojnë të bisedojnë për ndonjë gjë. Ata nuk do të ulen në heshtje, sepse në heshtje ata mund të ndjehen të ftohtë që ka ardhur në mes tyre. Ajo nuk është më e ngrohtë, se komoditeti i dashurisë është zhdukur. Tani kjo ftohtësi është mbuluar me fjalë.

            Kështu ata vazhdojnë të flasin për gjëra të rëndësishme e të pa rëndësishme, ata nuk mund të qëndrojnë në heshtje, në fakt, burri dhe gruaja gjithmonë dëshirojnë që dikush të jetë i ftuar…një mik, kështu që ata nuk mbesin vetëm. Në vetmi ka frikë. Kur ishin në dashuri ata dëshironin të jenë vetëm, ata donin që askush të mos jetë atje.

            Një nga miqtë e mi është shumë i pasur, dhe ai më ka pyetur: “Unë i kam dy vajza dhe te dyja janë të martuara. Unë nuk kam asnjë djalë. A duhet unë të vazhdoj të jem industrialist aktiv?

            I thash: “Nuk është çështja aty. Ti je pesëdhjetë vjeç; ndoshta do të jetosh edhe njëzete e pesë vjet tjera apo ma tepër. Tash jeto totalisht, harroj të gjitha rreth industrisë. Pensionohu, bëhu partner i heshtur i të gjitha bizneseve tuaja.” Ai kishte mjaft biznes. “Ti ke mjaft, edhe ma tepër do të vijnë nga bizneset. Edhe nëse jeton treqind apo katërqind vjet, kjo është e mjaftueshme – kështu që unë nuk shohë kurrfarë çështje.”

            Ai tha: “Ke të drejtë. Vetëm një gjë – këtë s’mund t’ia them askujt tjetër, por këtë mund ta them ty – atëherë do të kisha qëndruar vetëm me gruan time në shtëpi tërë ditën, njëzet e katër orë. Deri më tash gjithmonë jam arsyetuar, se po shkoj në atë fabrikë, se po shkoj në atë fabrikë, se po shkoj në atë fermë…dhe se sonte nuk do të mund të kthehem për shkak se ferma është larg në fshat, dhe unë do të qëndroj atje. Pasi të pensionohem kjo do të vras – njëzet e katër orë me gruan që e urrej ta shoh, dhe se e di se edhe ajo më urren mua.”

            E pyeta atë: “Si e di? A e ke dëgjuar ndonjëherë atë duke të thënë se të urren? Ai ke thënë ti ndonjëherë asaj se e urren?”

            Ai tha: “Dëshiron që unë të kem probleme të panevojshme? Unë kurrë s’e kam thënë këtë, por sa herë që ne jemi bashkë ne e ndjejmë këtë ftohtësi. Ngrohtësia që përdoret për të rrjedhë, lumturia që përdoret për të rrjedhë, ajo më nuk është atje. Ajo ulet pranë meje, por aty janë me mijëra kilometra distancë. As ajo kur nuk ka thënë diçka për mua, as unë nuk i kam thënë asaj diçka, por ne te dytë e kuptojmë këtë.”

            Nëse urrejtjes mund të kuptohet, që është një gjë negative, pse dashuria nuk mund të kuptohet, që është një gjë pozitive?

            Pra mos përsëritni vetëm dialogje që i keni shikuar në kinema, jetoni në mënyrë autentike. Nëse e dashuroni dikë, dashurone totalisht. Nuk ka nevojë të shprehet fjala dashuri. Kjo do të transmetohet, porosia do të transmetohet – pa fjalë. E gjithë kjo është e madhe në jetën që është shprehur pa fjalë, në qetësi.

            Kur është përballur Jezusi me Ponc Pilatin, pyetja e fundit që e kishte pyetur ai Jezusin ka qenë: “Çka është e vërteta?” E Jezusi kishte mbetur i heshtur. Kjo nuk ka qenë mënyra e tij; ai pa ndërprerë ka ligjëruar. Përse ai kishte mbetur i heshtur? E vërteta nuk mund të shprehet – apo ndoshta qetësia është e vërteta. Nëse mund ta merrni, merreni. Nëse nuk mund ta merrni, më vjen keq! Nuk është faji im.

            Kjo është pjesa më e bukur në jetën e Jezusit. Kur e pyetën për të vërtetën, ai qëndroi plotësisht i heshtur. Ka gjëra të cilat gjuha nuk mund t’i shprehë, dhe dashuria është njëra prej këtyre gjërave të mëdha.

            Vazhdon...

 (1)     (2)     (3)     (4)               (6)