Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Harry BOX

SEKRETET E VULLNETIT (4)

       Autosugjestioni qëndron pikërisht në ndikimin e vetëdijes mbi pavetëdijen (me terma më të sakta: të një njeri mbi vetveten), me qëllim për të krijuar një bindje, një veprim, një qëndrim të paravendosur. Ne mund te autosugjestionohemi, në mënyrë që të marrim nga vetja jonë rezultatet që duam. Autosugjestioni vihet përmes përsëritjes me durim të një vendimi o të një propozimi, në të cilin duhet të hyjë gjithashtu "maksimumi" bindjes, por nga i cili përjashtohen në mënyrë absolute sforcimi dhe kokëfortësia.

            ZHVILLIMI I VULLNETIT

            Shqyrtoni me vëmendje këtë fakt. Ekzistojnë në botë miliona individë, që vuajnë nga gjaknxehtësia, nga mungesa e kontrollit mbi vetveten, nga manira, nga të meta shumë të ndryshme që hyjnë në kategorinë e madhe të fenomeneve nervozë, e që nuk do të kërkonin më tepër veç të dinin të dominonin e të përmbanin vetveten. Neurologët pohojnë se në këto raste mjafton të veprohet mbi trurin e të sëmurit, mbi inteligjencën e tij, mbi idetë e tij. E metoda tregohet, në shumë raste, plotësisht e paefektshme. Një individ mund ta dijë shumë mirë se është i keq e megjithatë të jetë i pazoti të korrigjohet. Ç'mund të bëjë, ky individ, për t'u shëruar? Vetëm një gjë: të përqendrojë vëmendjen e tij, për një farë kohe, mbi zakonet e reja, derisa të harrojë plotësisht të parat. Duke gjetur metodën për të arritur këtë qëllim (për të eliminuar zakonet e vjetra e për të fituar të rejat), shërimi do të jetë fare i lehtë. Por si do të mundet, ky individ të fitojë zakone të reja? Duke ndërmarrë një përsëritje sistematike, të rregullt e graduale të gjesteve të kundërta me zakonet nga të cilat do të çlirohet, e njëkohësisht, duke përcaktuar në vetvete - me një seri auto-sugjestionesh që do të analizojnë - një gjendje të zakonshme qetësie e gjakftohtësie. Shërimi do të vijë nga vetvetja.

            Po kështu edhe për sëmundjet e vullnetit. Zhvillimi i vullnetit është një problem i thjeshtë zhdymëzimi e autosugjestioni.

            ÇFARË ËSHTË AUTOSUGJESTIONI?

            Të gjithë lexuesit e mi e njohin nëpërmjet romanit të Stevensonit o përmes interpretimit kinematografik të Frederik March, ndodhinë e doktor Jeckyll: njeriun që kishte arritur, nëpërmjet një proçesi kimik, të zhdymëzonte vetveten e të luante, herë pjesën më të mirë e të vetëdijshme të personalitetit të tij, herë pjesën më të keqe, pjesën e shëmtuar.

            Ideja themelore e këtij romani nuk është e re. Stevensoni nuk ka bërë tjetër veç ta dramatizojë. Prej kohësh dihet se tek çdo njeri gjendet një element i dyfishtë, një shtytje e dyfishtë, një personalitet i dyfishtë: vetëdija dhe pavetëdija, prej nga rrjedh, në jetën morale, një renditje e dyfishtë faktesh! Frojdi e ka kapur dhe e ka ngritur në shkencë këtë teori shumë të vjetër, të vërtetuar nga fenomene të shumta, si delirium tremens e somnambulizmi.

            Autosugjestioni qëndron pikërisht në ndikimin e vetëdijes mbi pavetëdijen (me terma më të sakta: të një njeri mbi vetveten), me qëllim për të krijuar një bindje, një veprim, një qëndrim të paravendosur. Ne mund te autosugjestionohemi, në mënyrë që të marrim nga vetja jonë rezultatet që duam. Autosugjestioni vihet përmes përsëritjes me durim të një vendimi o të një propozimi, në të cilin duhet të hyjë gjithashtu "maksimumi" bindjes, por nga i cili përjashtohen në mënyrë absolute sforcimi dhe kokëfortësia. Nëse ti, natën (supozojmë se ti vuan nga pagjumësia) përqendrohesh, mbyll sytë, e duke qëndruar i qetë brenda jorganit, i përsërit vetvetes, nën zë, me bindje: "Ja, tani po fle, tani po më zë gjumi..." është fare e qartë që do të flesh për pak minuta; nëse përkundrazi, irritohesh, e vendos me veten tënde: "Dua të fle, dua absolutisht të fle... nuk do të flesh kurrë".

            Autosugjestioni duhet të jetë i efektshëm në gjendje shpirtërore fare të qetë, në një ambient pa zhurmë, në orë të përshtatshme. Efekti i këtij procedimi psikologjik është shumë i madh. Doktor Cone, në Francë ka krijuar një sistem të tërë terapie në bazë të sugjestionit, duke mundur të shërojë nevrasteni (dobësi nervore), fobi (ankth), marrje goje, paralize, nevralgji (dhimbje nervi). Metoda e tij është bazuar mbi këtë "Nëse arrini të bindni një të sëmurë se mund të shërohet, do të shërohet".

            Në fushën e vullnetit, autosugjestioni përbën faktorin vendimtar, sekretin, bazën, kyçin e kthesës. Zbatimi i tij, do të jetë për ty një punë interesante, tërheqëse. Do të vesh re zgjimin e vullnetit tënd me një kënaqësi në rritje, si një aventurë plot joshje o me shfaqje sugjestive (tërheqëse).

            Në përputhje me atë që thotë doktor Cone, duke iu referuar kurës së sëmundjeve, mund të pohohet, në fushën e vullnetit: "Nëse ti arrin të bindësh veten se mund të duash e të arrish atë që ke për zemër, do ta arrish". Kur një ide është transformuar, në mendjen tonë, në sugjestion, çdo përpjekje e kryer për ta eliminuar nuk bën tjetër veç do t'i jepte fuqi më të madhe e fortësi më të madhe. Autosugjestioni bën pjesë në forcat e mëdha që flenë tek ne: duhet ditur ta dominosh e ta shfrytëzosh. Është një armë e fuqishme, që pak e njohin dhe e vlerësojnë. Jemi ashtu siç duam të jemi: kushdo që ecën në jetë me idenë për të arritur diçka, në mënyrë të pashmangshme do ta arrijë.

            Për arsye eksperimentimi e stërvitje, bëj këto ushtrime elementare. Do të shërbejnë si parapërgatitje për ato që do të të sugjeroj më tutje. Mos i nënvleftëso: janë të domosdoshme për ty.

            USHTRIME PARAPËRGATITORE

            Mbyllu në dhomën tënde, o në një dhomë çfarëdo, ku të jesh vetëm të kesh mundësi të vendosësh një farë qetësie e një farë përqendrimi. Pakësoje dritën, në mënyrë që të krijohet një gjysmë hije e lehtë. Ulu, vendose veten në një pozicion të rehatshëm, që të mos të të shqetësojë o të të hutojë asnjë përshtypje me karakter fizik. Në fillim, imponoi vetes një qëndrim absolutisht të palëvizshëm për pesë minuta, më pas do të arrish, shkallë - shkallë, deri në 15 minuta.

            Ky ushtrim i thjeshtë kërkon tashmë një farë përpjekje të vullnetit, siç do ta vëresh edhe ti vetë. Përsërite shpesh, derisa ti të kesh arritur të ruash palëvizshmërinë, pa përpjekjen më të vogël, pa lodhje, pa tension nervor.

            Atëherë, e vetëm atëherë, do t'i imponosh vetes një argument meditues, mbi të cilin do të përqendrosh, në mënyrë të thellë, të vendosur, tërë vëmendjen tënde e inteligjencën tënde. Do duhet të arrish, duke e përsëritur tetë o dhjetë herë ushtrimin, që të mund të mendosh për një çerek ore për një argument çfarëdo, me një intensitet të tillë, që të mos biesh më në hutimin më të vogël as të mos ndikohesh nga zhurma më e vogël rreth e rrotull.

            Në vështrim të parë, ky do të duket ndoshta një ushtrim fëminor o punë për murgjit. Në fakt është një sport i vërtetë për vullnetin: një gjimnastikë e vullnetit, e aftë për të zhvilluar vetitë e  tua të përqendrimit e të dominimit mbi vetveten. Dhjetë, pesëmbëdhjetë minuta në palëvizshmëri, përbëjnë një përpjekje të vullnetit, që fare pak dinë ta kryejnë: 10, 15 minuta meditim mbi të njëjtin objekt, pa shqetësime të asnjë lloji, zbulojnë një fuqi energjie jo indiferente, të pranueshme vetëm për ata që, nga eksperiencat e mëparshme, janë stërvitur tashmë në përqendrim e në izolim mendor.

            Sa herë, në fakt, do të kesh vënë re, me një ndjenjë inati e zemërimi që, pavarësisht se të është imponuar në mënyrën më absolute për të thelluar një çështje të dhënë, shpirti yt fillonte automatikisht të endej e të tërhiqej, përmes një bashkëlidhje idesh të vështira për t'u rindërtuar, shumë larg nga pikënisja! E duke u shkundur përnjëherësh nga ëndërrimi yt i kotë, do të çuditesh që e ke lënë veten të shtyhet kaq lehtë nga imagjinimi, në një fushë krejt të ndryshme nga argumenti meditues që të ishte imponuar.

            Askush nuk mund të nisë një veprim për fitoren e energjisë e për zhvillimin e vullnetit, nëse nuk arrin më parë të dominojë fantazinë e vet.

            Ushtrime të tjera, të ngjashëm me të mëparshmin, por shumë më të lehta, janë këto: të shtrish dorën mbi gju e të përpiqesh të numërosh ngadalë, pa menduar për asgjë tjetër, duke përkulur herë pas here gishtërinjtë, së pari deri në tre, pastaj deri në pesë, pastaj deri në dhjetë, deri në njëzetë. Ose: të numërosh me vëmendje hapat e tua, duke ecur rrugës, në mes të turmës. Ose: të shqyrtosh thellësisht e të ndash në linja të veçanta një vizatim të komplikuar gjeometrik. Do të gjesh shumë prej këtyre mënyrave praktike që - nëse ndryshojnë në mënyrë të vazhdueshme - nuk do të të lodhin tepër e do të të ndihmojnë të arrish një rezultat të rëndësishëm: forcën e përqendrimit, të vëmendjes, e të menduarit. Do të stërvitesh kështu me anë të autosugjestionit, i cili siç e kemi parë, është krejt një çështje përqendrimi e këmbëngulje ndaj një qëllimi të përcaktuar.

            Ja, tani, disa ushtrime autosugjestioni, si parapërgatitje për zhvillimin e vullnetit. Nëse do të kesh një ide të qartë për fuqinë e autosugjestionit që ushtron mbi individët, shqyrto këto dy raste:

            I pari i referohet akrobacisë. Nëse ti vendos gjysmë metri nga toka një dërrasë të gjerë 20 centimetra, do ta përshkosh me lehtësi të madhe; por nëse ti e vendos në 100 metra lartësi e do përpiqesh të kalosh mbi të, do të biesh. Kjo, sipas logjikës, nuk do të duhej të ndodhte absolutisht.

            Por është çështje autosugjestioni. Ti nuk bie nga gjysmë metri lartësi, sepse je i bindur se nuk do të biesh: bie nga 100 metra, sepse je bindur se do të biesh. Akrobati nuk bie nga 100 metra lartësi, sepse ka arritur, duke autosugjestionuar e duke ia treguar vetes me një fare numri provash, për t'u bindur se nuk do të bjerë.

            Një fakt tjetër. Ta zëmë se ti hyn në oborrin e një shtëpie fshati e që një qen të sulet duke lehur. Nëse ti i kthen shpatullat e ikën, qeni do të të kafshojë; nëse nuk lëviz e i ngul sytë, nuk do të të sulmojë. Do ta shpjegosh faktin, duke thënë se në rastin e dytë qeni ka pasur frikë nga ty, është tërhequr nga shikimi yt e nuk ka guxuar të të sulmojë. Është një shpjegim i pamjaftueshëm: shpjegon vetëm qëndrimin e qenit, e nuk shpjegon tëndin. Në rastin e parë, ti i je nënshtruar vrullit e ke ikur, i bindur se qeni do të kishte kafshuar në mënyrë të pashmangshme: e në fakt ka ndodhur pikërisht kështu. Në rastin e dytë, përkundrazi, ti i ke thënë vetes tënde se qeni nuk do të të kishte sulmuar, e prandaj nuk ke lëvizur: në fakt qeni nuk të ka sulmuar.

            USHTRIME ELEMENTARE AUTOSUGJESTIONUESE

            1. Ti duhet të ndërmarrësh një punë, të nisësh një kërkim, të kapesh pas një pune çfarëdo. Para se te vihesh në veprim, përqendrohu e mendo mirë disa minuta për atë që do të të duhet të bësh, për të vendosur si ta kryesh e për ta çuar deri në fund, për të mos hequr dorë para se ta kesh kryer plotësisht. Megjithëse mund të të dukej e çuditshme, do të kuptosh se realizimi i punës do të jetë fare i lehtë e që do të arrish realisht ta çosh deri në fund, me një rezultat të plotë, të përkryer. Mos i jep këtij ushtrimi një vlerë thjesht si eksperiment me hope, i mirë për t'u realizuar nganjëherë. Përshtate si sistem. Asgjë nuk provizohet në jetë: një përgatitje serioze dhe e thellë morale ushtron, mbi çdo gjest tëndin e mbi çdo aktivitet tëndin, një ndikim vendimtar. Përdore mbi të gjitha këtë sistem kur është fjala për vendime të rëndësishme. Do të kishte, në bote, shumë më pak të falimentuar shumë më pak të spostuar, shumë pak "të dështuar", nëse para se të formulohet një vendim që mund të ndikojë për pjesën më të madhe të të ardhmes, secili do të bënte ato që unë të  kam sugjeruar.

            Nëntëdhjetë përqind e vështirësive, të druajtjeve, të ndjenjave shqetësuese, që fillestarët provojnë në çdo ndërmarrje të re, e që shpesh bën të tërhiqen, rrjedhin nga mungesa e çfarëdo lloj parapërgatitje morale.

            2. Mbrëmjeve, në krevat, para se të flesh, thuaj vetvetes në mënyrë të qetë por të vendosur: "Nesër, gjatë gjithë ditës, dua të jem çliruar nga çdo torturë morale o nervoze, dua të mbetem i qetë e alegro, dua të jem i respektuar me të gjithë" Ditën tjetër, do të vësh re se dëshira e shprehur vetvetes në formë kaq kategorike, ushtron mbi ty e mbi gjendjen tënde shpirtërore një ndikim të pamohueshëm, të dukshëm: më i dobët në ditët e para, më fortë në ditët e më pasme, nëse do të jesh këmbëngulës për një farë kohe në këtë ushtrim. Do të kesh natyrisht momente dobësie: nuk mund të merret për 15 ditë, një përmbysje tërësore e temperamentit tuaj. Edhe njeriu më i urtë i botës mund t'ia presë fytin një tjetri, nëse do të jetë provokuar forcërisht. Por dobia e kësaj forme elementare të autosugjestionit do të shfaqet në mënyrë të pamohueshme. Disa profesorë kanë arritur, me këtë sistem, të shërojnë pasionin për opium e për vese të tjerë të gjykuara përgjithësisht të pashërueshme.

            3. Ti e di se duhet, nesër, të kryhet një veprim që kërkon vullnet e vendosmëri; se duhet të ndërmerret një punë e vështirë, e mërzitshme, antipatike; se duhet të kryhet një detyrë; se duhet të paraqitesh tek një person që e urren; se duhet të mbash një diskutim; se duhet t'i thuash jo dikujt. E di se duhet të zotërosh, se duhet të bësh, në fund të fundit një përpjekje të madhe mbi vetveten.

            Formulo para se të flesh, një vendim të këtij lloji: "Dua, nesër, të kryej me shumë qetësi e me shumë indiferencë, atë diçka të përcaktuar që më ngacmon". Mos iu impono tepër dhunshëm, as me ndjenjë hidhërimi; por me thjeshtësi, me gjakftohtësi, pothuajse pa e përfillur shumë. Do të arrish, pa dyshim, të kryesh atë që duhet, në mënyrën që ti e ke paracaktuar.

            E duke vazhduar me këmbëngulje në këtë qëllim të pandërprerë për ta bërë natyrë të dytë në veten tënde, do të marrësh efektet me të mrekullueshme. Duke përsëritur shpesh këto lloj ushtrimesh, do të mundesh të vësh re në mënyrë të pagabueshme një përmirësim të madh në gjendjen tënde shpirtërore të zakonshme. Prandaj mos u shkurajo, nëse eksperimentet e para do të duken jo shumë të kënaqshme. Këmbëngul, përsërit me durim eksperimentet, zhvilloi me bindje: rezultatet nuk do të vonojnë të shfaqen. Atëherë, sapo të kesh filluar të kuptosh se ke fituar një farë dominimi mbi vetveten, mos harro se ky është momenti i çmueshëm që të shumëfishosh aktivisht përpjekjet e tua. Rezultati i kësaj disipline të fortë e të durueshme morale do të kalojë parashikimet e tua.

            Fund i kapitullit të parë

 (1)        (2)        (3)