Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Sabir KRASNIQI

A JEMI NË PRAG TË APOKALIPSIT?

(pjesa e katërt)

     Në librin e tij “Toka në baraspeshë”, Al Gore, shkruan: “Tani është e qartë se raporti mes njerëzimit dhe ndryshimeve klimatike është kthyer prapësht: atje ku qytetërimi njëherë ia ka pasur frikën tekeve të natyrës, Toka tani ka frikë nga teket tona - ndonëse ne do të mund të rimesojmë për frikën e vërtetë nga shkatërrimi i baraspeshës së natyrës”.

            Vrima e ozonit mbi Antarktik          

            Në mars të vitit 1985 bota u trondit kur u zbulua se në stratosferë, një shtresë e ozonit (shtresë e cila mbron planetin nga rrezet dëmtuese ultraviolet që janë tepër të rrezikshme për imunitetin e njeriut) është dëmtuar. Është paraqitur në lartësi 15 deri 50 km mbi Antarktik, një pëlcitje bukur e madhe - disa milion kilometra katror! Dhe aq më i pabesueshëm kumboi fakti, se kjo pëlcitej është shkaktuar si pasoj e veprimeve të pakontrolluara të vetë qenies njeri.

            Në librin e tij “Toka në baraspeshë”, Al Gore, politikan amerikan, senator, nënkryetar i SHBA-ve gjatë mandatit të presidenti Klinton, kandidat potencial për kryetar të SHBA-ve në vitin 2000, bartës i Çmimit Nobel për Paqe në vitin 2007 sie dhe njëri ndër aktivistët më të shquar për mbrojtje ambientale, shkruan: “Tani është e qartë se raporti mes njerëzimit dhe ndryshimeve klimatike është kthyer prapësht: atje ku qytetërimi njëherë ia ka pasur frikën tekeve të natyrës, Toka tani ka frikë nga teket tona - ndonëse ne do të mund të rimesojmë për frikën e vërtetë nga shkatërrimi i baraspeshës së natyrës”.

            Me këtë ai apelon shumë qartë tek njerëzimi që ndryshimet klimatike që po ndodhin si pasojë e mos ndërgjegjes sonë, të mos shikohen si një aventurë kohore, por si një tragjedi me përmasa globale. Dhe dëshmi më e mirë për këtë janë përmbytjet e shumta gjatë historisë së planetit, disa prej të cilave u përmenden edhe më lartë.

            Ka më shumë se 100 vjet që njerëzimi po ecë me hapa tejet të vrullshëm drejt zbulimeve të reja, duke filluar nga makina e avullit e deri tek reaktorët bërthamor. Hapat e tij janë gjithnjë  e më të shpejtë, saqë janë kthyer në një maratonë pa fund. Përparimet teknologjike kanë bërë një bum të vërtet, një revolucion të paparë në zhvillimin e përgjithshëm industrial. Një zhvillim i bujshëm që mirëqenien e njeriut e përmirësoj dukshëm brenda këtyre viteve: më shumë ushqim, më shumë veshmbathje, më shumë komoditet, më shumë medikamente, më shumë mobilitet etj. etj., por, natyrisht, që ky zhvillim ka edhe anën tjetër të medaljes. Mbeturina e gjithë këtij procesi të vrullshëm dhe të bujshëm, kanë filluar t’ia ngufatin frymëmarrjet planeti tonë, kanë filluar t’ia dëmtojnë poret më vitale që janë të domosdoshme për baraspeshën e saj. E natyrisht, duke e shkatërruar baraspeshën natyrore, këto mbeturina kanë atakuar drejtpërdrejt edhe vetë gjallesat  mbi këtë “gurë të çmuar”. Ajri, uji, toka po ndytën gjithnjë e më shumë, dhe atë me të madhe, nga gazrat helmuese, që janë si rezultat i mbeturinave të këtij zhvillimi marramendës. Gazrat nga tymnajat e industrisë dhe gypave të automjeteve, pesticidet e ndryshme, substancat sintetike e kimike etj.  kanë ndotur e helmuar lumenj, dete, fusha pjellore, pyje të pasura me drurë e që është më tragjikja edhe shtresën e ozonit, që është një filtër, një mburojë e domosdoshme për qenien njerëzore dhe shumë gjallesa të tjera, por edhe për vetë kushtet klimatike në Tokë. Dhe ky ndryshim i kushteve klimatike, e në veçanti ngrohja globale, paraqitet si problemi më serioz. Ngrohja globale rrezikon që kushtet klimatike të marrin kahje ekstreme: më shumë valë të ngrohta dhe, natyrisht edhe më shumë thatësira në pjesë të ndryshme të globit, që rezulton me mungesë të ujit të pijshëm, me mungesë të produkteve bujqësore, me kërcënim urie, pra me kriza ekonomike me pasoja të paparashikuara. Shkrirja e akullnajave në polet e globit do të ndikoj dukshëm në ngritjen e  nivelit të deteve, që si pasoj shumë sipërfaqe të tokës do të përmbytën si p.sh: një pjesë e mirë e Bangladeshit, sipërfaqe e madhe e Floridës, pjesë të ndryshme të Evropës etj. që do t’i detyroj me miliona banorë të zhvendosën në sipërfaqe të tjera: Kah do të shkojnë ata? Kë do ta ngushtojnë ose shtyjnë në botën, veç të stërmbushur me njerëz? E kjo mund të përcillet me konflikte të rrezikshme, si ekonomike ashtu edhe politike.

            Problemet lidhen pastaj si hallka zinxhirësh: po kjo popullatë që është në rritje e sipër, si do të mbijetoj në ato kushte të çekuilibrimit klimatik? Në vitin 1800 në planetin tonë jetonin rreth 1 miliardë njerëz, 100 vite më vonë ky numër u dyfishua. Pastaj vetëm brenda 50 viteve, u dyfishua edhe ky numër... dhe sot bota i bartë mbi 6 miliardë qenie njerëzore mbi shpatullat e saj. Dhe nëse shtimi vazhdon me tempo të njëjtë, brenda pak vitesh (ndoshta 30) ky numër mund të dyfishohet. Për këtë Al Gore shkruan: “Që nga fillimi i paraqitjes së njerëzimit në Tokë e deri më 1945, u deshën dhjetë mijë gjenerata për ta arritur popullsinë e botës prej 2 miliardë njerëzish. Sot, brenda një kohe të shkurtër, popullsia botërore do të shtohet nga 2, në mbi 9 miliardë dhe tashmë jemi afër kësaj shifre”. Dhe lind pyetja: A do të ketë vend për gjithë këto frymë? E (para)shikonte edhe Apostull Gjoni fundin e botës kur ajo të mbipopullohet, kur thoshte “Një turmë të madhe, të cilën askush nuk mund ta numëronte” (Zbuluesi 7:9, 14)?

            Dhe prapë hallka tjetër: ajo e krizave ekonomike. Gufimi i popullsisë, natyrisht që me vete sjell edhe varfërinë, pasojat e së cilës mirëqenien njerëzore do ta sjellin në një gjendje të mjerueshme: për të mbijetuar ky numër i kësaj popullate kaq të madhe në një hapësirë gjithnjë e më të ngushtë, do të shfrytëzohen të gjitha resurset natyrore. Në mungesë të tokës bujqësore, do të fillojë me të madhe dëmtimi i pyjeve, dhe me këtë edhe botës shtazore; shfrytëzimi ekstrem i gjallesave ujore - të gjitha llojeve të peshqve; shterja e burimeve të “arit të zi”, që është më së jetike për ekonomin e përgjithshme globale etj. Dhe në kërkim të zgjidhjes së një problemi, do të paraqiten, ndoshta dy e më shumë të tjerë, të pazgjidhur, dhe të gjitha këto do të na dërgojnë në një situatë të ashtuquajtur “rrethi i djallit”- apokalips teknologjike. Dhe, në një kohë shumë të shpejt, ky qark to të mbyllet. Një ndër simptomat e mbipopullimit, është edhe kriza e fundit financiare qe e ka tronditur në rrënjë gjithë botën dhe fundi i së cilës po duket do të përfundoj në këtë “qark të mbyllur”.

            Shembull më i mirë për një lloj krize të tillë është edhe kriza e vitit, 1816 , që u quajt “viti pa verë”, e që zgjati për disa vite rresht. Një ndryshim klimatik që e përfshiu asokohe botën, pasoi me dështime të përgjithshme në kulturat bujqësore, që shkaktoi krizë të thellë  ekonomike, sidomos në Evropë. Nga mungesa e ushqimeve Evropën e kaploi një varfëri e paparë, e përcjell me trazira nga më të ndryshmet, për tri vjet me radhë. Qeveria e Francës kishte ra, Britania, Gjermania, Zvicra e shumë vende të tjera, ishin kapluar nga një valë e madhe lypsarësh. Në kronikat e asaj kohe përshkruhej se “turma të mëdha lypsesh kishin pushtuar rrugët dhe përgjonin kalimtarët. Në çdo vend grumbuj grash dhe fëmijësh...” Njerëz të vdekur nga varfëria, sëmundje, vetëvrasje etj.  shihje kudo. Gjithashtu, Evropën e kishte përfshirë edhe valë e madhe e veprimtarive kriminale. Kudo qeveritë përpiqeshin të ruanin rendin shoqërorë për shkak të varfërisë që kishte kapluar këto vende, dhe për këtë qëllim, nga frika e trazirave popullore, ata kishin rritur gatishmërinë ushtarake. Dhe tri vite më pas, në vitin 1819,  si një shenjë ogurzezë në historinë e Gjermanisë, u shfaqen edhe trazirat e para antisemitike në Vursburg. Valët e trazirave që kishte shpërthyer nga “ethet e urisë” në shumë shtete Evropiane, kishin prurë këtë kontinent para një kolapsi të përgjithshëm. Dhe krejt kjo si pasojë e një viti me të reshura të shtuara: Nga Irlanda, nga Anglia e gjerë në Baltik, si pasoj e shpërthimeve vullkanike dhe pluhurit të tyre, kishte ra shi pa ndërprerë, prej majit deri në tetor. Historiani, Xhon D. Post,  e kishte quajtur këtë: “kriza me e madhe e ekzistencës në botën Perëndimore”.

            Një ndryshim klimatik një vjeçar, dhe atë në vitin kur bota numëronte pak më shumë se  1 miliardë frymë, por çfarë pasojash do të kishte kjo, nëse një situatë krize zgjatë për disa vite, dhe në botën e cila numëron mbi 7, 8, 9... miliardë njerëz? Mos të harrojmë të cekim se, shkaktarë edhe i luftërave më të mëdha botërore, ishin krizat e thella ekonomike. Në fillim të viteve të 20, në kohën e inflacionit në Gjermani, një bukë kushtonte 1.7 miliardë marka! Po ashtu, para fillimit të zhbërjes së shtetit artificial, pjesë e të cilit ishim edhe ne shqiptarët (kosovarët), Jugosllavisë, një bukë kushtonte disa milion dinar.

            Mos ndoshta edhe kriza e thellë financiare e vitit 2009, është një parashenjë se mund të përfundoj me një konflikt të ri ose thënë më drejtpërdrejt - me luftën e tretë botërore, për të cilën flitet edhe shumë profeci?

            Rreziku nga atomi!

            Një konflikt me përmasa gjigante e kishte thënë në profecitë e veta edhe bullgarja, Vangelija Gushterova: “Fillimi i luftës së tretë botërore do të filloj kah fundi i vitit 2010. Kësaj situata do t’i paraprijnë tri atentate në tre president shtetëror si dhe lufta në Indonezi!”.

            Vazhdimi i kamufluar i “luftës së ftohtë” (megjithëse zyrtarisht i përfunduar mes viteve të 90-ta) mes SHBA-ve dhe Rusisë, duket se nuk ka përfunduar, luftërat e armatosura në shumë vende të botës, acarimet mes dy religjioneve më të mëdha, synimet dhe apetitet e Kinës për tu konsoliduar si një superfuqi me pushtet ekskluziv, paralajmërimi i Iranit për zhdukjen e Izraelit nga faqja e dheut dhe vazhdimi i krijimi të armëve bërthamore, konflikti mes dy koreve dhe kërcënimi i Koresë së Veriut me aksione luftarake ndaj Kores së Jugut dhe më gjerë etj., janë shenja se bota vërtet gjendet në një baraspeshë të brishtë. Pasojat e një konflikt të mundshëm me përmasa më të mëdha, bazuar në armatimin bërthamor qe posedon bota, mund të jenë vërtet katastrofale për njerëzimin.

            Dhe sërish hallka tjetër - atomi! Një ndër çështjet shumë kontroverse janë edhe programet atomike të shumë shteteve, pavarësisht se përmbajtja e tyre anon kah zhvillimi i ekonomisë, duke i arsyetuar projektet e ndërtimit të centraleve atomike dhe energjinë nukleare, jo vetëm si metodë më e “pastër” teknologjike por edhe si potencial i ardhmërisë së njerëzimit. Edhe pse ekspertët (ideatorët) e kësaj fushe thonë me plotë kompetencë se mundësit e gabimeve nga faktori njëri, tashmë janë reduktuar në minimum, kundërshtarët, megjithatë, shprehen shumë skeptik! Rasti i Çernobilit ose siç njihet me emrin “Katastrofa e Çernobilit” që ndodhi në prill të vitit 1986 në Ukrainë (asokohe Bashkimin Sovjetik), nuk lë shumë për të dëshiruar.  Nga një shpërthim që ndodhi në njërin nga reaktorët e këtij centrali atomik (në bllokun e katërt), humbën jetën si pasoj e rrezatimeve mbi 4000 njerëz, edhe pse numri i viktimave mund të jetë shumë më i madh, dhe vije në rritje, kur të kihen parasysh pasojat afatgjate që lë parapa niveli i rrezatimit, që asokohe kishte arritur deri në Kosovë. Në një raport të gjatë prej 600 faqesh, raport ky i bazuar në punë e disa qindra shkencëtarëve, që u sponzorua nga Kombet e Bashkuara në vitin 2005, thuhet se për shkak të veprimit radioaktiv, që është akoma aktiv në rajonin e goditur, mund të vdesin në vijim nga kanceri edhe disa mijëra njerëz të tjerë.

            Po aq të rrezikshme, nga ekologjistët, konsiderohen edhe mbeturinat radioaktive, të cilat, po ashtu, mund të provokojnë ndotje të ambientit dhe me këtë ta kërcënojnë drejtpërdrejt shëndetin e njeriut, por edhe florën dhe faunën, me një fjalë - natyrën në përgjithësi.

            Rrezik tjetër potencial, jo vetëm për qenien njerëzore, por për gjithë natyrën, paraqet edhe arsenali tejet i madh i armëve bërthamore që ka në posedim sot bota. Ekspertët konsiderojnë se sot kemi aq armatim bërthamor saqë me atë arsenal mund t’i zhdukim mbi 30 herë të gjitha gjallesat që i japin jetë këtij planeti të bukur. Dhe nuk nevojitet këtu ndonjë llogari e madhe për ta kuptuar se njerëzimi vërtet gjendet në prag të një katastrofe nukleare dhe këtë situatë ai e ka krijuar, mjerisht, vet! Mjafton një Hitler, një Sadam, një Millosevic ose ndonjë psikopat tjetër që ta ndez shkëndijën e parë, dhe pastaj flakët e saj nuk ka kush që i shuan. Reagimet e Kores së Veriut ndaj sanksioneve të OKB-së, që u miratuan  në fillim të qershorit (2009), dhe kërcënimet e regjimit  nga Pjongjangu me luftë atomike, nuk janë për tu nënvlerësuar. Po ashtu edhe veprimtaria  e shtuar në prodhimin  e uraniumit edhe kërcënimet e ashpra që vijnë nga pushtetarët e Teheranit, sidomos ndaj Izraelit, janë mjaft shqetësuese, kur dihen interesat e superfuqive që qëndrojnë prapa kësaj loje të rrezikshme. Të theksojmë se përgatitjen dhe shpërthimin e një lufte botërore e parasheh edhe Bibla (Joeli 3:9-14; Mateu 24:22; Zbulesa 16:14): “Kurrë më parë në histori kaq shumë kombe nuk kanë mbledhur kaq shumë armë të shkatërrimit masiv.” Edhe në profecitë e Nastrodamusit, që i ka studiuar hulumtuesi Manfred Dimde, po ashtu, paralajmërohet një konflikt me përmasa globale, një luftë atomike, mes viteve 2011/2012.

            Astro-fizikani gjenial (i sëmur rëndë), Stehpan Hawking, në një konferencë para gazetarëve të mbajtur më 17 janar 2009, i nxitur nga një frikë, më e madhe se vetë sëmundja e tij e pashërueshme, bëri apel publik - në formë simbolike shprehu shqetësimin e tij të thellë për rrezikun që po i kanoset njerëzimit nga vet njerëzimi! Hawking-u është anëtar i një buletini shkencor “Bulletin of Atomic Scientist” dhe që nga viti 1947 rregullisht ka raportuar, informuar ose më mirë të themi, ka apeluar për rrezikun e një lufte atomike. Dhe në konferencën e 17 janarit, simbolikisht, akrepat e një “ore atomike” i kishte vendos në pesë minuta para dymbëdhjetë. “Unë e shohë se njerëzimit po i kanoset rrezik i madh” - kishte deklarua ai, duke u bazuar në numrin e shteteve që posedojnë armatim bërthamor (e që është gjithnjë në rritje) dhe konfliktet e armatosura që janë, po ashtu, në shtim e sipër pothuajse në mbarë rruzullin.

            Për përmasat dhe pasojat e një lufte atomike flet rasti i Hiroshimës dhe Nagasakit, kur fluturaket luftarake amerikane në fillimi të muajit gusht të vitit 1945, me urdhrin e presidentit H. Truman, hodhën mbi këto dy qytete japoneze bomba atomike. Ishte hera e parë që një armë e tillë u përdor kundër njerëzimit. Mbi 150 000 njerëz vdiqën aty për aty; mbi 100 000 të tjerë brenda pak javëve nga rrezatimi radioaktiv dhe me mijëra të tjerë më vonë. Megjithëse ishte një bombë e përmasave të vogla: 4.5 tonelata e rëndë, 3 metra e gjatë, me një diametër prej rreth 1 metri dhe me një fuqi shpërthyese prej vetëm 0.015 Megatonesh TNT, pasojat e saj ishin fatale. Ato shfaqen edhe sot e kësaj dite në forma sëmundjesh të rënda në ato regjione që u goditën nga ai shpërthim atomik.

            Çelësin e daljes nga ky labirint ka kohë që janë duke e kërkuar shumë ekspert humanist nga mbarë bote, por përpjekjet e deritanishme, duket se nuk kanë rezultuar pozitivisht. Al Gore në librin e tij “Toka në baraspeshë” ndër të tjera shkruan: “...toka nuk i takon njeriut, njeriu i takon tokës. Të gjitha gjërat janë të lidhura mes vete sikurse gjaku që na bashkon të gjithëve. Njeriu nuk e ka thurur lëmshin e jetës, ai është vetëm një fije në të. Çfarëdo që i bënë këtij lëmshi, ia bën vetes.”

Në vazhdimin tjetër do të lexoni:

A është kërcënimi nga gjithësia rreziku më potencial për planetin tonë?;

A mund të gëlltitet Toka nga ndonjë “vrimë e zezë”?;

A mund ta rrezikoj Tokën aktiviteti i njollave mbi në sipërfaqen e Diellit?;

A është planeti ynë në rrezik të përplaset me ndonjë trup tjetër qiellor? etj.

(pjesa e parë)   (pjesa e dytë)   (pjesa e tretë)            (pjesa e pestë)