Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipëroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPË DO TË HELMOHEJ (1)

Kapitulli i pesëmbëdhjetë i ligjërimeve të filozofit të madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapë do të helmohej”, që është në përkthim e sipër nga V. Fetahu), që u mbajt në Greqi prej datës 19/02/86 deri më 15/04/86

KAPITULLI 15

Logjika e strucit

            26 shkurt 1986 pasdite

            Pyetja e parë

            Keni vështirësi të cilat i keni duke jetuar vetëm përmes shtytjes për ta modifikuar filozofinë tuaj? A ndjeni fyerje?

            Unë nuk kam një filozofi të caktuar, prandaj asgjë s’mund të bëj për ta bërë atë ndryshe. Unë kam një rrugë të jetës, dhe aty nuk ka mundësi të cilën mund ta ndryshoj atë, sepse kjo nuk është projeksion i mendjes, është qenia më e brendshme e imja dhe përvoja e saj.

            Çfarëdo që të ndodhë në trupin tim, ose në mendjen time nuk do të më ndryshojë më.

            Jam vrojtues në kodra.

            Mendja ime dhe trupi im janë shumë larg.

            E dyta, ju po me pyetni nëse kjo më ka sjellë ndonjë vështirësi. Kjo gjithashtu është e pamundur.

            Unë i shoh gjërat ashtu si janë.

            Nëse dikush është i shëmtuar kjo nuk do të më prekë.

            Nëse dikush është i neveritshëm kjo nuk më prekë, kjo thjesht më bën të dhembshëm.

            Unë kurrë nuk kanë ndjerë më shumë dashuri për Amerikën se që ndjej tash - për popullin e Amerikës, tokën e Amerikës. Kjo është nën një qeveri të shëmtuar, një qeveri fashiste e cila pretendon të jetë demokratike, por ajo nuk është, ajo është hipokrizi e pastër. Unë nuk jam i nxehur kundër qeverisë së Amerikës. Çfarëdo që ata më kanë bërë unë nuk i kam shënuar ato dhe unë e kam parë fytyrën e vërtetë të tyre.

            Dhe unë jam duke shkuar nëpër tërë botën duke e ekspozuar këtë fytyrë, jo nga mundimi apo pakënaqësia, por me shpresë se ndoshta ky ekspozim do t’i ndryshojë ata. Edhe në qoftë se ato nuk ndryshojnë, ata do të humbasin fytyrën para botës. Ose ata duhet të ndryshojnë veten e tyre, ose ata do të jenë humbës të miliona njerëzve në mbarë botën që do të kishin me qenë miqtë e tyre.

            Unë kam qenë një nga miqtë e tyre.

            Njerëzit e mi ishin miqtë e tyre.

            Ata panevojshëm kanë humbur miliona miq.

            Ndjej keqardhje për ta, por çështja e pakënaqësisë nuk duket për arsyen e thjeshtë se zemra ime nuk ka asnjë hapësirë për pakënaqësi, nuk ka hapësirë për zemërim, nuk ka hapësirë për urrejtje. Edhe në qoftë se ata do të më kishin vrarë, unë do të kisha vdekur me dashuri të madhe ndaj tyre, dhe se kjo dashuria nuk do të jetë e njëjtë si e Jezu Krishtit.

            Për dy mijë vjet teologët e krishterë e kanë keqinterpretuar Jezusin. Fjalët e fundit të tij në kryq ishin: “O Atë, fali këta njerëz, sepse ata nuk dinë se çfarë janë duke bërë.” Nëse e analizoni këtë deklaratë, aty ka shumë implikime. E para, ju mund të falni vetëm nëse veç jeni zemëruar. Të kërkosh nga Zoti t’i falë ata nuk tregon se Zoti është i zemëruar – sepse askush nuk di për Zotin - por se Jezusi është i zemëruar dhe i prekur. Jezusi ishte përpjekur me më të mirë e tij ta ndjekin filozofinë e tij, por filozofia nuk ishte mënyra e tij e jetës. Kjo është arsyeja pse nevojitet një përpjekje e madhe për ta pasuar atë, ajo nuk është spontane. Pra, së pari, t’i kërkosh Perëndisë të falë këta njerëz tregon pakënaqësi, zemërim.

            E dyta, arsyeja se ai është duke kërkuar që ata të jenë të falur është shumë egoiste. Ai po thotë: “Ata nuk dinë se çfarë janë duke bërë” - ai e di, ata nuk e dinë. Ky ishte i tërë problemi për të cilin ai ishte kryqëzuar, që kishte pretenduar të jetë i vetmi bir i lindur i Zotit, që fjalët e tij ishin të drejtpërdrejt nga Perëndia, që vetëm ai e di dhe askush tjetër nuk e di. Gjithkush është injorant. Ai është kokëfortë. Edhe në momentin e fundit ai nuk e harron kokëfortësinë e tij. Ai nuk është përulur. Të mendoni se vetëm ju e dini dhe askush tjetër nuk e di është egoizëm i pastër.

            Në qoftë se qeveria amerikane do të më kishin vrarë, pasi që ata i kishin bërë të gjitha përgatitjet për këtë, unë nuk do të kishte pasur ndonjë pakënaqësi për ta, sepse unë nuk mund të kem ndonjë pakënaqësi në zemrën time. Unë vetëm mund të kem dashuri për ata. Unë nuk mund të kem lutje për shkak se nuk ka Zot për ta lutur. Po të kisha diçka për të thënë për ekzistencën, unë do të kisha thënë. Këta njerëz e dinë saktësisht se çfarë janë duke bërë. I bëjnë njerëzit pak më të vetëdijshëm në mënyrë që ata të mos shkojnë ta bëjnë të njëjtën gjë me njerëzit e tjerë.

            Për mua kjo çështje është asgjë, unë e kam arritur përvojën e fundit të jetës sime, tani vdekja nuk ka rëndësi. Pse duhet të ndjehen i prekur? - Ata nuk  më kanë ndaluar nga asgjëja, ata nuk kanë folur asgjë larg prej meje; ata nuk mund ta largojnë përvojën time, ato nuk mund ta largojnë qenien time... por ata e dinë saktësisht se çfarë janë duke bërë. Ata nuk duhet të bëjë atë me të tjerët, sepse të tjerët mund të mos e kanë përjetuar dritën ende, shenjtërimin e tyre të brendshëm. Ato ende mund të jenë të zbrazët, dhe nëse ata e vrasin jetën e tyre thjesht është tretur – humbë një mundësi e madhe.

            Unë nuk kam filozofi.

            Unë kam vetëm një mënyrë të jetës e cila është spontane.

            Unë nuk kam program, disiplinë për ta pasuar, një besim të caktuar për të jetuar në përputhje me rrethanat.

            Unë jetoj prej çastit në çast.

            Unë nuk shikoj prapa, unë nuk shikoj përpara.

            Unë jam i përqendruar plotësisht në këtë moment - këtu, tani. Këto dy fjalë e definojnë rrugën time të jetës.

            Pyetja e dytë

            Do t’ju pëlqente të vendoseni në Francë? Dhe çfarë mendoni për francezët?

            Do të kisha dashtë të vendosesha në jugun e Francës, por nuk kam komunikim të madh me francezët; ata janë për mua njerëz më të panjohur në tokë. Arsyeja është se çdo shtet ka zhvilluar karakteristikat e caktuara, francezët kanë zhvilluar një karakteristikë që ata mendojnë se janë në maje sa i përket filozofisë. Kjo nuk është e vërtetë, por kjo atyre u jep një mbyllje, kushdo që mendon në këtë mënyrë bëhet i mbyllur.

            Në Indi, ne kemi shumë gjuhë - tridhjetë gjuhë. Kjo është pothuajse një kontinent si Evropa, dhe çdo gjuhë ka më shumë njerëz se vendet evropiane. Në Indi, sikur francezët janë bengalët. Ata kanë të njëjtin qëndrim që gjuha e tyre është më e mira, literatura e tyre është më e mira, filozofia e tyre është më e mira... dhe ata nuk kanë për të mësuar ndonjë gjë nga askush.

            Do të befasoheni...

            Unë kam vizituar Kalkutën për tridhjetë vjet vazhdimisht, por për tridhjetë vjet nuk kam mundur të arrijnë të kem ndonjë afërsi me bengalasit. Në Kalkuta, ata që nuk ishin bengalas vinin për të më takuar, jobengalasit kishin dëgjuar për mua, jobengalasit ishin bërë sanjasin. Dhe unë pyes përsëri e përsëri: “Cili është problemi? Kalkuta është kryeqytet i Bengalit. Ai është atdheu i tyre, por unë nuk shoh asnjë bengalas.”

            Ata thanë: “Është vështirë me bengalasit se ata e kanë shumë mendjen e mbyllur.”

            Situatë e njëjtë është edhe me mendjen e francezëve në Evropë. Në Evropë thuajse çdo komb tjetër ka mijëra sanjasin përveç Francës. Ata mendojnë se nuk kanë se për çfarë të komunikojnë me qeniet tjera njerëzore.

            Nëse ju e dini... se filozofia juaj është më e mira, se letërsia e juaj është më e mira, se gjuha juaj është më e mira, atëherë ju keni edhe çfarë për të ndarë, ju duhet të komunikoni. Ju keni aq shumë gjëra të mira – a do të vazhdoni t’i leni ato me një anë?

            Mos e harroni ligjin themelor të jetës: Çdo gjë që nuk ndahet me të tjerët do të vdes. Shpërndane dhe ajo rritet; shpërndane dhe ajo do të merr dimensione të reje në të.

            Unë nuk po them se francezët nuk kanë filozofi të madhe; ata kanë. Nuk po them se nuk kanë letërsi të madhe; ata kanë. Unë nuk po them se gjuha e tyre nuk është njëra ndër më të bukurat; ajo është. Por kjo nuk është arsye për ta mbyllur mendjen tuaj, kjo duhet të jetë arsye për ta bërë atë edhe më të hapur kështu që mund ta ndani.

            Sado e madh të jetë një filozofi, ajo kurrë nuk është e përsosur. Asgjë nuk është e përsosur në këtë botë, dhe ju mund të mësoni nga të tjerët. Ju mund gjithmonë të bëjë atë më të përsosur, ju gjithmonë mund të japin atë lëng më shumë, jetën më shumë.

            Më kujtohet, udhëtoja me një mik kur erdhi kontrollori i biletave. Unë ia tregova biletën time, e miku im filloi të shikojë në çantën e vet dhe në valixhe dhe në xhepat e saj, por unë e vërejta se ai nuk shikonte në xhepin e djathtë të palltos së tij. Ai shikonte çdokund dhe unë i thashë: “Ke harruar të shikosh në xhepin e djathtë të palltos.”

            Ai tha: “Mos ma përmend atë.”

            Unë i thash: “A je çmend? Ti po e kërkon biletën!”

            Ai tha: “Ajo është shpresa ime e fundit, dhe unë nuk dua të zhgënjehem kaq shpejt. Nëse nuk është në atë xhep, atëherë ajo nuk është kudo, kështu që po e ruaj atë xhep; nuk do të shkoj të shikoj në të.”

            Njerëzit bëhen të mbyllur. Ndoshta ata janë të frikësuar se mund të ketë filozofi më të mirë - bota është e madhe - dhe ka, mund të jenë gjuhët më të ëmbla, dhe janë, mund të ketë letërsi më të mirë, dhe ka. Më mirë është t’i mbani sytë mbyllur kështu që ju mund të mbeteni të vetë-kënaqur që ju jeni më të mirat në botë.

            Kjo quhet logjika e strucit: kur struci e sheh armikun ai përnjëherë e futë kokën e tij thellë në rërë. Ai nuk mund ta sheh armikun askund sepse në rërë sytë e tij janë të mbyllur. Natyrisht, nëse aty nuk ka armik…

            Unë mendoj se francezët janë strucë. Dikush duhet t’i tërheqë kokat e tyre nga rëra dhe t’ju tregojë se bota është e madhe: “Zhan Pol Sartër nuk është i vetmi filozof, piktorët tuaj nuk janë të vetmit piktorë, muzikantët tuaj nuk janë të vetmit muzikantë!”

            Bota është një dhe ne nuk duhet të qëndrojmë veças. Ne nuk duhet të krijojnë fortesa rreth nesh, ato janë të rrezikshme. Ato ju japin ndjenja të çuditshme egoist dhe nuk ju lejojnë të përzieni me qeniet tjera njerëzore rreth jush.

            Unë kam dëgjuar se një francez, edhe në qoftë se ai e kupton anglishten, do të pretendojë se ai nuk e kupton. Edhe nëse ai mund të fletë anglisht, ai do të fletë frëngjisht, ai nuk do të fletë anglisht.

            Kjo është diçka johumane. Ajo nuk tregon superioritetin e gjuhës tuaj, ajo thjesht tregon idenë tuaj egoiste.

            Gjuha juaj mund të jetë superiore, por fliteni atë, shtrijeni, shkëmbejeni me njerëz. Le ta gëzojnë edhe të tjerët gjithashtu letërsinë tuaj, muzikën tuaj, gjuhën tuaj, filozofinë tuaj. Por kjo është e mundur vetëm nëse ju filloni t’i gëzoheni letërsisë së popujve të tjerë, si dhe filozofive të popujve të tjerë. Ato të gjithë kanë vet dimensionet e tyre personale, dhe jeta është aq e gjerë se askush nuk mund të jetë shterues.

            Është diçka që vetëm Çuang Ce ka, por ai është kinez.

            Është diçka që vetëm Dostojevski ka, por ai është rus.

            Është diçka që vetëm Zhan Pol Sartër ka, por ai është francez.

            Është diçka që vetëm Nagjarxhuna ka, por ai është indian.

            Edhe është diçka që vetëm Basho ka, por ai është japonez.

            Të gjithë ata janë të veçantë, dhe të pakrahasueshëm.

            Të gjitha gjuhët kanë cilësitë e tyre të ndryshme, dhe të gjithë njerëzit kanë kontribuar për jetën.

            Francezët kanë jetuar në izolim. Ai izolim duhet të thyhet, ajo do të jetë e dobishme për tërë botën, ajo do të jetë e dobishme edhe për francezët gjithashtu. Unë vetëm po përpiqem për më të mirën.

            Pyetja e tretë

            Çfarë mendoni për socializmin në Francë dhe për presidentin Mitran?

            Nuk mendoj për politikanët fare, të gjithë ata janë të një race. Siç mund ta shijoni detin që kudo është i kripur, mund ta provoni politikanin – çdokund ai është dinak. Ai mund të jetë më shumë ose më pak, mund të ketë dallime të shkallës, por nuk ka dallime në kualitet.

            Sa për socializmin, qoftë ai francez apo indian apo grek apo i vendeve tjera, socializmi është një kompromis. Thellë poshtë ju keni filluar të ndjeni se komunizmi është i drejtë, por të gjitha interesat tuaja janë në favor të kapitalizmit. Disa kompromise janë të domosdoshme, disa rrugë të mesme mes kapitalizmit dhe komunizmit. Kjo është ajo që socializmi është, kjo është e paqejf nga të dyja palët.

            Unë do të doja diçka më të mirë se komunizmi.

            Socializmi nuk është më i mirë se komunizmit, pa kompromis mund të jetë më i mirë. Ky është me të vërtetë dështimi ynë që ne nuk mund të sajojmë një sistem i cili është më i lartë se komunizmi. Është e mundur, nuk ka problem për këtë, ne vetëm do të duhet t’i largojmë disa interesat tona të ngushta, dhe shoqëria jonë mund të bëhet në një nivel më të lartë se çdo shoqëri komuniste në botë.

            Për shembull, Bashkimi Sovjetik është përpjekur për shtatëdhjetë vjet, por ka dështuar plotësisht, njerëzit janë ende të varfër. Edhe pse tani varfëria është e shpërndarë në mënyrë të barabartë, që nuk është një ngushëllim. Po, ajo ndihmon në një mënyrë, sepse tani njerëzit e varfër nuk kanë asnjë krahasim. Aty nuk është askush i pasur kështu ata ndjejnë se barazia ka ardhur – por ky është lloji më i ulët i barazisë.

            Unë do të doja një shoqëri të njerëzve të cilët janë barabartë të pasur, jo barabartë të varfër. Dhe shkenca moderne është e aftë, teknologjia moderne është e aftë për të krijuar një shoqëri e cila është po aq e pasur. Por problemi është se i pasuri nuk do ta donte këtë. Nëse të gjithë janë njësoj të pasur atëherë egoja e tyre ndihet e lënduar, atëherë ata nuk janë më të pasur.

            Nëse të gjithë janë njëlloj të pasura, atëherë do të ketë shumë probleme për njerëzit që e kanë mësuar një shoqëri të varfër - për shembull, kisha, e cila varet nga njerëzit e varfër, vetëm të varfëritë shkojnë në kishë.

            Të pasurit, të edukuarit, të arsimuarit tashmë e din se e gjithë kjo është e pakuptimtë. Ata nuk do të thonë këtë - ata janë mjaft të kulturuar, ata janë të sofistikuara, ata nuk do të thonë kështu. Dhe në qoftë se është e nevojshme vetëm si një formalitet, ata mund ta vizitojnë ndonjëherë një kishë po ashtu, por ata e dinë se e tëra është e pakuptimtë. Jeta e tyre e dëshmon se të gjithë këto janë të pakuptimta, ata nuk janë duke jetuar sipas parimeve të religjionit.

            Vazhdon...

 (2)     (3)    (4)     (5)    (6)