Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipëroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPË DO TË HELMOHEJ (2)

Kapitulli i pesëmbëdhjetë i ligjërimeve të filozofit të madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapë do të helmohej”, që është në përkthim e sipër nga V. Fetahu), që u mbajt në Greqi prej datës 19/02/86 deri më 15/04/86

            Vetëm të varfëritë janë klientë të kishave tuaja, sinagoga. Nëse zhduket varfëria, sinagogat dhe kishat dhe tempujt nuk mund të ekzistojnë. Vetëm të varfëritë shkojnë atje me shpresën se ndoshta në qoftë se në jetën e kësaj bote ata nuk janë të lehtësuar, pas vdekjes ata mund të hyjnë në parajsë, trashëgojnë mbretërinë e Perëndisë. Askush nuk i pyet ata: Cili është raporti midis varfërisë dhe trashëgimit të mbretërisë së Perëndisë?

            Çfarë marrëdhënie racionale është atje? Duket më e logjikshme që njerëzit e pasur duhet të trashëgojnë mbretërinë e Perëndisë, sepse ata kanë disa eksperienca të pasurisë, ata janë me përvojë në luks. Njerëzit e varfër nuk kanë përvojë të komforit, nuk kanë përvojë të luksit. Ata do të jenë në siklet në parajsë. 

            Më kujtohet, shpesh kam qëndruar në pallatin e Maharaxhes në Indore. Maharaxha ishte një person shumë i gjallë. Ai ishte heq nga froni derisa India ishte nën sundimin e Britanisë, dhe kjo ishte arsyeja pse ai e kishte bërë një pallat më të madh se Buckingham Palace, më të mirë se Buckingham Palace. Ai kishte pallatin më të bukur në Indore, dhe gjithashtu ishte i larguar nga froni, djali i tij ishte në fron. Maharaxha ishte i moshuar dhe më donte shumë.

            Herën e parë kam qëndruar në pallatin e tij, deri në mesnatë nuk kam mund të fle për arsyen e thjeshtë se dyshekët ishin aq të rehatshme saqë më zgjonin përsëri e përsëri. Sa herë që rrotullohesha, dysheku lëvizte, ishte si një dyshek me ujë. Në fund, në mes të natës vendosa se kjo nuk do të më ndihmojë, unë nuk jam mësuar me këtë luks. Është më mirë të fle në dysheme, dhe askush nuk është këtu për të parë… Kështu që fjeta në dysheme, sepse deri në mesnatë nuk kisha fjetur. Vonë më kishte zënë gjumi.

            Kur erdhi maharaxha; më pa duke fjetur në dysheme, dhe më tha: “Çfarë po bën?”

            I thashë: “Të bëj gjumë në atë dyshek për mua është e pamundur, për arsyen e thjesht se nuk jam mësuar në këtë.”

            Në parajsën myslimane ka vajza të bukura të cilat gjithmonë qëndrojnë në përjetësi në moshën gjashtëmbëdhjetë vjeçe, dhe ato janë të përcaktuara t’i shërbejnë njerëzit që vijnë në parajsë. E tash, çfarë do të bëjnë njerëzit e shkretë? Në parajsën myslimane, lumenjtë nuk janë me ujë por me verë. The njerëzit e shkretë kurrë nuk e kanë shijuar verën, e feja këtu vazhdon të predikojë se vera apo çdo pije tjetër alkoolike nuk është e mirë, nuk është e virtytshme. Çfarë do të bëjnë këta njerëz? Ata do të vdesin nga etja sepse aty uji nuk është në dispozicion; ose të pini verë ose të mbeteni të etur.

            Kam dëgjuar për një të shenjët i cili kishte çuar jetë asketike, duke e munduar veten pamasë; kishte qenë mazohist i përkryer. Ai vdiq. Ai pati shumë pasues. Një nga dishepujt e tij të ngushtë nuk mundi ta tolerojë ndarjen; edhe ai të nesërmen vdiq. Kur mbërriti në parajsë, natyrisht gjëja e parë ishte ta gjej mësuesin. Dhe ai nuk mund të besonte… nën një pemë të bukur mësuesi rrinte i ulur dhe ai nuk mund t’i besonte syve të tij; Merilin Monro ishte lakuriq, në përqafim të mësuesit. Ai mendonte, me siguri mësuesi im ka qenë ndër mësuesit më të mëdhenj. Kjo është një dëshmi, ai është duke u shpërblyer.

            Ai iu afrua, ra në tokë, dhe ia preku këmbët mësuesit dhe i tha: “Ne kishim të drejtë që tham se je mësuesi më i madh. Tash unë mund ta shoh sesa shumë jeni duke u shpërblyer.”

            Në atë moment Merilin Monro tha: “Ti idiot, hesht! Unë nuk jam shpërblimi i tij, ai është dënimi im.”

            Nëse çdokush është i pasur, komod, i lumtur, i edukuar, i kulturuar, është në gjendje të kënaqet në muzikë, vallëzim, dramë, dhe në të gjitha dimensionet e vlerave më të larta, kush do të ketë gajle të shkojë në kisha? Kush do të mërzitet për politikanët, sepse tash çka ata mund të premtojnë më shumë? Të gjitha ato që ata i kanë shfrytëzuar për premtim, ju veç i keni.

            Politikanët janë të frikësuar.

            Ata duan që bota të mbetet e ndarë në të varfër dhe të pasur.

            Priftërinjtë duan që bota të jetë e ndarë në klasa.

            Ata janë njerëz të fuqishëm.

            Ata e parandalojnë e shkencën dhe teknologjinë ta ndryshoj fytyrën e tokës. Socializmi nuk është i nevojshëm, nevoja është për një formë më të lartë të komunizmit. Dhe kur them një formë më e lartë e komunizmit, dua të them një shoqëri pa klasa - po aq e pasur, me mundësi të barabarta, pa ndonjë diktaturë të proletariatit, pa demokraci, por vetëm me një meritokraci.

            Njerëzit e meritës duhet ta kenë fatin e vendit në duart e tyre. Ashtu siç nuk mund të vendosni drejt me votim, ju nuk mund të vendosni meritën me votim. Nëse e vërteta varet nga një mënyrë demokratike, atëherë jo e vërteta do të fitojë çdoherë. Gënjeshtra do të fitojë, sepse mazhoranca nuk do ta kuptojnë të vërtetën.

            Albert Ajnshtajnë sa ishte gjallë iu tha se vetëm dymbëdhjetë persona në gjithë botën e kuptojnë se çfarë saktësisht do të thotë teoria e relativitetit. Tash, nëse teoria e relativitetit do të ishte duhur të vendoset me votimin e mazhorancës, ajo do të kishte humbur. Njerëzit nuk mund ta kuptojnë atë. Edhe Ajnshtajni ishte i paaftë për t’jua shpjeguar atë njerëzve, që nuk janë profesionist.

            Nëse e vërteta nuk mund të vendoset në mënyrë demokratike, atëherë edhe merita nuk mund të vendoset nga zgjedhjet. Merita duhet të vendoset nga veprimet e personit, shkollimit të tij dhe kontributit të tij. Në qoftë se një njeri kontribuon në arsim, shkruan në lidhje me arsimin, jep dimensione të reja dhe programe të reja për meditim, për arsimim, ndihmon për të përmirësuar inteligjencën e njerëzve, atëherë atij duhet t’i jepet një shans për ta menaxhuar arsimin e vendit - jo një politikan që mund të arrijë të marrë më shumë vota. Dhe ne kemi ekspertë në arsim, ekspertë në financa, ekspertët në çdo departament - gjeni, por ata gjeni nuk kanë pushtet.

            Pushtetin e kanë njerëzit mediokër. Kjo është e çuditshme. Pushteti duhet të jetë në duart e më të mirëve; vetëm atëherë ne mund të shpresojmë diçka të mirë se do të del prej saj. Ideja ime personale është diçka më e mirë se demokracia, më e mirë se komunizmi: një shtet i meritokracisë. Ne kemi aq shumë universitete, këto universitete mund të na furnizojnë me të gjitha ato që na nevojiten, për të gjithë njerëzit ne kemi nevojë.

            Albert Ajnshtajni vdiq në dëshpërim të madh, sepse ai krijoi bombë atomike, por ai nuk mund ta ndalonte përdorimin e saj - dhe ajo është përdorur absolutisht panevojshëm. Lufta ishte në përfundim dosido - më së shumti për dy javë të tjera - por presidenti Truman ishte në një nxitim. Ai kishte frikë se nëse përfundon lufta, atëherë si do të eksperimentojë me bomba atomike? Kështu që para përfundimit të luftës bombat atomike kanë qenë të hedhura. Ato vranë 200.000 njerëz, duke shkatërruar dy qytete të bukura dhe duke i shndërrua në varreza. Vuajtje të pafundme… ndoshta asnjëherë më parë nuk janë parë vuajtje të tilla, dhe njeriu që e krijoi ishte i pafuqishëm.

            Të gjithë shkencëtarët e botës thjesht janë shërbyes të makinës së luftës. Ata duhet t’i shërbejnë njerëzimit, ata duhet t’i shërbejnë jetës - jo luftës, jo vdekjes.

            Ne duhet të kalojnë nëpër një ndryshim absolutisht rrënjësor.

            Ka shumë vende të cilat janë socialiste, sepse i jep emrin një respekt të caktuar - që ata nuk janë kapitalist për një gjë, se ata nuk janë komunist për një tjetër - ata janë socialist.

            Unë gjithashtu jam në favor të individit: Unë nuk jam në favor të shoqërisë, sepse ne jemi varur nga shoqëri me shekuj, por të gjitha revolucionet tona kanë dështuar. Këtë herë revolucioni duhet të vijë përmes individualiteti jo, përmes shoqërisë.

            Shoqëria është joekzistentciale. Socializmi do të thotë asgjë, realitet është individi. Dhe individi mund të ndryshojë, mund të transformohet, dhe nëse shumë e më shumë individë transformohen ata çlirohen nga konditat e të  kaluarës, ata çlirohen nga retardimi i tyre i cili është imponuar mbi ta. Nëse ata janë të çliruar nga ndërprerja e plotë me të kaluarën dhe të bëhen të hapur për të ardhmen, ne mund të krijojmë shoqëri e cilat nuk do të jetë socialiste, e cila do të jetë absolutisht individualiset.

            Sigurisht ata individë do të jenë në gjendje të dashurojnë, të cilët do të jenë në gjendje të jenë së bashku, të cilët do të jenë në gjendje për të rritur të tjerë në jetën e secilit. Ata do të krijojë një bashkësi - por jo diçka e shoqërisë së vjetër të përsëritet përsëri - një bashkësi shumë e lirë e cila i mban të gjithë absolutisht të lirë, një rrjet i zgjeruar individësh, ku askush nuk është i detyruar të bëjë diçka ose të jetë diçka, por është i aftë  vetëm të jetë vetvetja sa ai është – dhe kjo pranohet me dinjitet.

            Pyetja e katërt

            Cilët janë njerëzit që i admironi më së shumti?

            Sigurisht që njerëzit e mi i admiroj më së shumti.

            Pyetja e pestë

            Sipas mendimit tuaj, cili është regjimi ideal politik, dhe cili është më i keqi?

            Fashizmi është më i keqi, meritokracia është më e mira.

            Kriter është anarkizmi. Cilado regjim që është më afër anarkizmit është më i mirë – sa më afër anarkizmit është më i mirë - cilido që është më larg nga anarkizmi është më i keqe. Fashizmit është më së largu, diktatura është më së largu, ato janë më të këqijat.

            Anarkizmi është kriter i imi.

            Regjimi më i mirë mund të jetë vetëm meritokracia, e cila do të jetë shumë afër anarkizmit. Vetëm një hap më shumë përpara dhe të gjitha regjimet do të zhduken.

            Anarkizëm… Asnjë qeveri do të thotë liri absolute, dhe liria është vlera përfundimtare e jetës.

            Pyetja e gjashtë

            A është e vërtetë se ju e admironi Hitlerin, dhe se jeni anti-semit?

            Unë kam ndër sanjasinët e mi dyzet përqind hebrenj.

            Unë i dua hebrenjtë më shumë se kushdo tjetër i dua për arsyen e thjeshtë se ata kanë vuajtur më së shumti, ata e meritojnë dashurinë e të gjithëve. Për shekuj ata kanë vuajtur duke i vrarë, djegur, dhunuar... çdo gjë e shëmtuar dhe çnjerëzor është bërë mbi ta. Si mund të jem anti-semit? Kjo është se si gazetaria juaj e verdhë vazhdon me përhapjen e gënjeshtrave.

            Unë kam bërë një deklaratë në lidhje me Adolf Hitlerin e cila është shtrembëruar. Unë kam thënë se Adolf Hitleri dhe Mahatma Gandi nuk janë shumë të ndryshëm. Menjëherë gazetarët kanë menduar se jam admirues i Adolf Hitlerit, krahasimin e tij me Mahatma Gandin. Unë isha thjesht duke e dënuar Mahatma Gandin - por duket se marrëzia nuk ka kufij.

            Unë e bëra të qartë se pse e kisha thënë këtë. Unë e thashë këtë, sepse Mahatma Gandi nuk ishte një person i padhunshëm. Joviolente ishte politika e tij, ai e ka përdorur atë dhe e ka përdorur atë me shumë mençuri, por në vetë jetën personale të tij ai ishte një njeri shumë i dhunshëm. Dhe unë kam dhënë shumë shembuj të akteve të dhunshme të tij të cilat nuk mund të interpretohen në ndonjë mënyrë tjetër.

            Për shembull, djali i tij i madh, Haridas Gandi, donte të shkonte në shkollë, por Gandi nuk e lejonte. Ai ishte kundër arsimimit. Ai ishte kundër çdo gjëje që ishte shpikur pas qerthullit - dhe kur është shpikur qerthulli askush nuk e di. Duket se çdo gjë tjetër që ju keni, ka ardhur pas qerthullit. Ai donte të shkatërronte çdo gjë pas qerthullit, qerthulli duhet të jetë teknologjia përfundimtare. Nuk ka nevojë për arsimim, tre R-së mund të mësohen në shtëpi.

            Por Haridas ishte me të vërtetë një djalosh i talentuar. Ai i revoltuar kundër Gandit ai shkoi në shkollë, ai shkoi në kolegj. Xhaxhai i tij e mbështeti atë, dhe pas universitetit, kur ai u kthye, Gandi ia mbylli derën para fytyrës dhe i tha: “Për mua prej asaj dite që shkova në shkollë kundër vullnetit tim ti je i vdekur.”

            E tash çfarë thoni? A është dhunë apo jodhunë? Përpjekje e fortë për të imponuar vullnetin tuaj dikujt tjetër është dhunë. Dhe djali nuk kishte bërë kurrfarë të keqe, ai thjesht donte të jetë i arsimuar. Ai nuk kishte kryer vrasje. Por kur u kthye nga universitet me diplomë, Gandi u sjell në një mënyrë të tillë!

            Ai i kishte thënë gruas së tij: “Nuk dua ta shoh fytyrën e Haridas përsëri. Ai nuk duhet të lejohen të hyjë në kompleksin e shtëpisë.” Dhe ai e kishte shkruar amanetin e tij… sepse në Indi kur një person vdes djali i tij i madh i jep zjarr  funeralit të tij mbi grumbullin e druve. Ai nuk e kishte harruar atë, dhe ai nuk ishte një njeri që falte. Ai e kishte shkruar në amanetin e tij: “Haridas nuk duhet të lejohet të vë zjarr mbi trupin tim të vdekur” –  edhe mbi trupin e tij të vdekur.

            Gandi i mësonte se të gjitha fetë janë një - hinduizmi dhe myslimanizmi veçanërisht, sepse problemi politik në Indi ishte se myslimanët kërkonin një shtet të veçantë. Dhe ai donte që India të mbetet thjesht në atë mënyrë që të qëndrojë nën hindus, sepse nëse shteti është një, hindusët e kishin shumicën. Myslimanët gjithnjë do të ishin të dytë, ata kurrë nuk do të mund ndonjëherë të ishin në pushtet. Por ai luajti një rol shumë dinak e një të shenjti – se të gjitha religjionet janë një, dhe ai çdo mëngjes dhe mbrëmje këndonte këngë devotshmërie me dishepujtë e tij hindus, mysliman dhe të krishterë.

            Haridas ishte me të vërtetë një njeri i guximshëm. Unë e njoh atë personalisht. Unë e dua atë njeri, unë i dua gjithmonë njerëzit që kanë një rebelim në gjakun e tyre, disa mosbindje në shumë eshtra të tyre, një individualitet në palcën e tyre.

            Ai më tha personalisht se vetëm për ta parë se sa thellë është kjo sintezë e feve, ai u bë mysliman. Natyrisht ai e ndryshoi emrin e tij. Ai e pyeti hoxhën i cili e ndryshoi atë, e bëri konvertimin e tij në myslimanizëm: “Ju lutem mbani emrin tim të njëjtë, vetëm e ndryshoni atë në arabisht.” Emri i tij ishte Haridas; Haridas do të thotë shërbëtor i Perëndisë. Kështu që ai tha: “Mbanë atë të njëjtin.” Emri i tij i ri ishte Abdullah Gandi. Abdullah është arabisht për Haridas, ai thjesht do të thotë shërbëtor i Perëndisë.

            Myslimanët ishin shumë të lumtur që biri i Mahatma Gandit ishte bërë mysliman, që dëshmon superioritetin e myslimanizmit mbi hinduizmin! Ata i dhanë atij titullin Maulana, ajo është e barabartë me Mahatma, një shpirt i madh. Kështu ai u bë Maulana Abdullah Gandi. E Gandi ishte aq i zemëruar saqë edhe gruaja e tij i kishte thënë: “Kjo është nën nivelin tënd. Ti po thua se të gjitha fetë janë një, kështu që s’është me rëndësi që ai është bërë mysliman ose në qoftë se ai bëhet i krishterë. Për ty të gjitha këto janë të njëjta. Kjo është koha për t’u dëshmuar se atë që e thua ashtu mendon.”

            Por ai ishte aq i zemëruar saqë nuk mund të flinte tërë natën, dhe ai tha: “Po t'i kishte vdekur ky djalë po sa ka lindur, do të kisha qenë i lumtur.” A mendoni se ky është një qëndrim i padhunshëm? Edhe dëshira që ai të jetë i vdekur, a nuk është një dëshirë subtile për ta vrarë atë? Kjo është dhunë.

            Unë isha duke folur për tërë këtë, kur kam përmendur se nuk ka shumë ndryshime mes Adolf Hitlerit dhe Mahatma Gandit. Mahatma Gandi është një hipokrit, Adolf Hitlerit është një njeri haptazi i dhunshëm, përndryshe, të dytë janë të shenjt.

            Adolf Hitleri kurrë s’ka pi cigare, ka qenë vegjetarian, ai gjithmonë ka shkuar në shtrat herët dhe është ngritë herët në mëngjes. Çfarë doni më shumë në një të shenjt? Unë thjesht isha duke e dënuar Mahtma Gandin, e jo duke e admiruar Adolf Hitlerin.

            Unë thashë se këto gjëra e bënin të shenjt Mahatma Gandin: se ai nuk ka pi cigare, se ai nuk ka pirë çaj, se ai ka shkuar herët në shtrat dhe është zgjuar herët. Këto gjëra e kanë bërë atë një të shenjt, dhe gjërat e njëjta a nuk e kanë bërë Adolf Hitlerin të shenjt. Dhe të dytë janë, nga vetë natyra e tyre, shumë të dhunshëm.

            Gandi ka thënë: “Nuk do të ketë asnjë ushtri, as marinë, as aviacion të gjithë këta njerëz do të shkojnë në ferma për të punuar.”

            “Dhe çfarë do të bëhet me armët?”

            “Ato do të hedhën në oqean.”

            Liria erdhi dhe asgjë nuk ndodhi. Ushtria ka mbetur dhe është në rritje të madhe. India ka sulmuar Pakistanin, sepse Pakistani kishte marrë disa toka në Kashmir – dhe Gandi i bekoi tre aeroplanë që shkonin ta bombardonin Pakistanin. Tash ky është ai burrë që vetëm para disa vitesh tha se të gjitha armët duhet të hedhen në oqean. Tani ai bekon... ai doli nga shtëpia e tij për të bekuar aeroplanë të cilat ishin të gatshëm për të fluturuar, vetëm e pritnin bekimin e tij.

            Unë nuk shoh ndonjë dallim… i vetmi dallim ishte se Adolf Hitleri ishte i hapur. Gandi ishte hipokrit; përndryshe të dytë janë të shenjt.

            Vazhdon...

(1)               (3)      (4)      (5)     (6)