Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Nijazi BASHA

       USHQIMI OPTIMAL (2)

Njerëzit hanë – jo pse janë të uritur, por sepse oreksin e kanë të pakontrolluar, kurse “faji” dhe “përgjegjësia” për të ushqyerit e tepruar bie edhe mbi ushqimin artificial-jobiologjik, që kryesisht është i konservuar, ushqime të cilat janë shumë të pasura me sheqerna industriale etj. Ushqimet e tilla janë shkaktare që e çrregullojnë urinë dhe sistemin nervor; mu për këtë shkak njeriu ushqehet dhe nuk di të ngopet. Të ushqyerit e tepruar krijon sëmundjet e njëpasnjëshme.

            KU  QËNDRON DALLIMI MES USHQIMIT MODERN DHE ATIJ PRIMITIV?

            Ushqimi modern tretet ngadalë dhe është ngarkesë e trefishtë për organizmin e njeriut, është ushqim që krijon gazra dhe mbeturina të dëmshme dhe ka energji të vogël, prandaj dhe nevojat e ushqimit janë shumë të mëdha, thua se njeriu nuk di të ngopet së ngrëni. Ushqimi modern është shumë i pasur me karbohidrate (sheqerna) që janë ngarkesë për çdo organizëm.

Ushqimi modern e ka këtë renditje:

1) karbohidratet hahen më së shumti

2) albuminat hahen diçka më pak

3) yndyrat hahen edhe më pak se albuminat

Ushqimi optimal ka këtë renditje:

1) yndyrat hahen më së shumti; yndyrat e shtazëve

2) albuminat hahen përgjysmë më pakë

3) karbohidratet  hahen më së paku

Çdo energji që harxhohet në organizmin e njeriut, së pari është yndyrë e pastaj shndërrohet në energji. Sa më shumë që përdoren karbohidratet dhe albuminat, aq më pak duhet të përdoren yndyrat, sepse karbohidratet dhe albuminat shndërrohen në yndyrë, kështu që në këtë rast gjithnjë së pari harxhohet yndyra (energjia e pastër) dhe pastaj iu vije radha karbohidrateve dhe albuminave. E, nëse nuk e lyp nevoja që karbohidratet dhe albuminat të shndërrohen në energji, ato do të mbesin rezerva të tepërta të yndyrës. Pra, së pari harxhohet yndyra e pastër dhe pastaj vijnë në radhë yndyrat e papastra (yndyrat e papastra dhe të rënda janë ato yndyra që formohen prej karbohidrateve dhe prej albuminave).

Sa më shumë që përdoren yndyrat, aq më pak duhet të përdoren karbohidratet dhe albuminat. Në këtë rast duhet të cek se vlen i njëjti princip i të shpenzuarit të energjisë në organizmin e njeriut.

Yndyrat shtazore janë të pazëvendësueshme për organizmin e njeriut, ato janë energji e pastër dhe shumë lehtë treten.

            LLOJET E YNDYRAVE

Yndyra  e pastër nuk liron kurrfarë materie të dëmshme, kurse yndyrat e papastra të bimëve si dhe të karbohidrateve – ato gjithnjë kur të shndërrohen  në energji, lirojnë materie helmuese në organizmin e njeriut. Organizmi detyrohet të prodhojë substanca mbrojtëse kundër këtyre helmeve.

Yndyrat janë dy llojesh:

1. yndyra natyrore dhe

2. yndyra artificiale ose industriale

Yndyrat natyrore gjenden në të kuqtë e vezës, në tëlyenin e tamblit (qumështit), në djathë, në gjalpë, në majonezë, në dhjam dhe në llojet e mishrave të ndryshme. Këto yndyra janë të pazëvendësueshme për organizmin e njeriut, energji e pastër dhe fuqi e natyrshme e njeriut.

Yndyrat artificiale ose industriale janë lloje vajrash të përpunuara nga luledielli, kolëza, ulliri, misri, kikirikët etj. Llojet e margarinave janë yndyra që përpunohen nga “dora” e makinerisë së njeriut.

Yndyrat që janë të prodhuara nga shtazët, ato veçse janë të përpunuara një herë, pastaj kur i hamë, shumë lehtë  treten në energji.

Yndyrat që janë të prodhuara nga bimët, njeriu duhet t’i tretë drejtpërsëdrejti; tretja e yndyrave të bimëve është shumë më e vështirë dhe më e komplikuar.

Karbohidratet dhe albuminat janë dy llojesh:

1. Të natyrshme: nga prodhimet shtazore

 dhe

2. Artificiale: nga prodhimet bimore

Mineralet dhe vitaminat gjenden në prodhimet e shtazëve dhe në prodhimet e bimëve.

Mineralet dhe vitaminat nuk i shërbejnë njeriut për të fituar energji, por rëndësia e tyre është për t’i plotësuar kërkesat e nevojave të zhvillimit trupor dhe për ta ruajtur sistemin e imunitetit të tij. Edhe mineralet dhe vitaminat e tepërta mund të krijojnë mundim në organizmin e njeriut.

Ku i gjejmë mineralet dhe vitaminat e ndryshme?

Këto i gjejmë në prodhimet e shtazëve p.sh. në të kuqtë e vesë, në tëlyen të qumështit, djathë, dhjam, gjalpë, në mish etj. Kur këto vitamina dhe minerale merren si ushqim, janë shumë të përshtatshme për organizmin e njeriut, sepse ato shtaza veçse i ka parapërgatitur për nevojat e mbijetesës së saj dhe në mënyrë të drejtpërdrejtë njeriut i shërbejnë si materie shumë të pastra, dhe në njëfarë mënyre janë shumë të kompletuara dhe të pranueshme për organizmin tonë.

Gjithnjë kur njeriu përdorë prodhimet shtazore, është i ngopur drejtpërsëdrejti edhe me mineralet dhe vitaminat e domosdoshme që i nevojiten organizmit.

Prodhimet shtazore gjithmonë i bartin me vete materiet kryesore që shërbejnë për ndërtimin trupor dhe për prodhimin energjetik, materie këto të cilat janë gjithçka që i duhet zhvillimit të çdo njeriu.

Mineralet dhe vitaminat të cilat gjenden në bimët e ndryshme nuk janë të koncentruara ashtu si njeriut i përshtaten; gjithmonë, sa herë që njeriu dëshiron të furnizohet me vitamina dhe minerale, gjithnjë në njëfarë mënyre do ta teprojë me shumë materie ushqyese, të padëshirueshme, dhe në vend se njeriu të ushqehet si duhet – aq sa duhet, ai do të hajë edhe atë të padëshirueshmen. Nëpër sallatat e gjelbra, pemët dhe perimet, gjithmonë ka – ose celulozë të tepërt, ose sheqerna të tepërta, ose minerale të tepërta, ose – si gjithmonë – ato mund ta kenë edhe vëllimin dhe sasinë e tepërt, që organizmin gjithsesi do ta mundojnë së tepërmi – dhe kjo është krejtësisht e panevojshme. Për dallim nga njeriu, organizmi i shtazës ka aftësi që ta bëjë përpunimin edhe të celulozës.

            USHQIMI NATYROR DHE AI MODERN

            Ushqimin natyror disa mjekë dhe shkencëtarë e quajnë ushqimi optimal.

            Kurse ushqimi modern është ushqim i përditshëm që përdoret në ditët e sotme.

            Ushqimi natyror – optimal ka shumë dallim të madh prej atij modern. Ushqimi optimal përbëhet kryesisht prej prodhimeve shtazore – më së shumti nga vezët, tëlyeni, gjalpi, djathi, gjiza dhe më pak nga mishi dhe bimët – pemët dhe perimet. Kurse ushqimi modern përbëhet kryesisht prej gjithçkafes që lëviz dhe që nuk lëviz, duke filluar nga shtazët e deri tek bimët e pakufishme. Llojllojshmëritë e ushqimeve janë madje edhe të tepruara.

Njeriu i sotëm është krijesë e cila ha gjithçka që i vjen përpara, han madje edhe nuk di të ngopet. Njerëzit hanë – jo pse janë të uritur, por sepse oreksin e kanë të pakontrolluar, kurse “faji” dhe “përgjegjësia” për të ushqyerit e tepruar bie edhe mbi ushqimin artificial-jobiologjik, që kryesisht është i konservuar, ushqime të cilat janë shumë të pasura me sheqerna industriale etj. Ushqimet e tilla janë shkaktare që e çrregullojnë urinë dhe sistemin nervor; mu për këtë shkak njeriu ushqehet dhe nuk di të ngopet. Të ushqyerit e tepruar krijon sëmundjet e njëpasnjëshme.

  Vazhdon...

(1)             (3)     (4)     (5)     (6)    (7)